25/04/2024 14:31Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Ngũ ngôn cổ phong; Nước: Việt Nam; Thời kỳ: Cận đại
Đăng bởi Trần Hà Nam vào 29/08/2006 08:27
Nguyên tác
直欲蘇民瘼
先定藥君臣
為醫等為相
活國又活人
籠多收參朮
藥不論酸辛
洗滌清腸胃
補養壯精神
上醫能醫國
強盛日駢臻
民安而國泰
共飲太平春
Phiên âm
Trực dục tô dân mạc
Tiên định dược quân thần
Vi y đẳng vi tướng
Hoạt quốc hựu hoạt nhân.
Lung đa thâu sâm truật
Dược bất luận toan tân
Tẩy địch thanh trường vị
Bổ dưỡng tráng tinh thần.
Thượng y năng y quốc
Cường thịnh nhật biền trăn
Dân an nhi quốc thái
Cộng ẩm thái bình xuân.Dịch nghĩa
Muốn chữa lành bệnh của người để người được sống lại,
Thì trước hết phương thang phải định rõ vị thuốc nào chủ công như vua (quân), vị thuốc nào làm phụ tá như kẻ bề tôi (thần).
Bởi đó, làm thầy thuốc cũng như làm tướng,
Giúp nước được tồn tại cũng như giúp người được sống.
Trong rương chứa nhiều sâm truật,
Làm thuốc phân bổ đúng chức năng vị thuốc chứ không vì khẩu vị của người bệnh mà ngại dùng những vị chua cay.
Muốn dùng thuốc bổ cho hiệu nghiệm thì phải xổ cho sạch ruột và dạ dày
Rồi mới dùng thuốc bổ cho tinh thần tráng kiện.
Người giỏi làm thuốc như người giỏi trị nước,
Thì cái ngày người bệnh lành cũng như ngày nước nhà cường thịnh sẽ đến ngay.
Bao giờ dân yên ổn, nước thái bình,
Bấy giờ sẽ chuốc chén mừng xuân an lành dài lâu.Bản dịch của Trần Đình Tân
Muốn cho dân khỏi bệnh
Phân lượng định cho hay
Làm thầy làm tướng nọ
Cứu nước cứu người đây.
Tủ chứa nhiều sâm truật
Thuốc không luận chua cay
Trường vị cần rửa sạch
Tinh thần mới thấy đầy.
Thầy hay chữa lành bệnh
Cường thịnh đều tiến ngay
Dân an là nước trị
Cùng uống rượu vui vầy.
Bản dịch của chính tác giả.