26/04/2024 12:25Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Thất ngôn bát cú; Nước: Việt Nam; Thời kỳ: Nguyễn
Đăng bởi Vanachi vào 13/07/2005 01:13
Nguyên tác
雨滯潯江曉發遲，
梧城薄暮尚霏霏。
一江新潦平三楚，
大半浮雲駐九疑。
窄窄小舟難過夏，
鬖鬖長髮自知夷。
平波日暮湘潭遠，
杯酒憑欄弔二妃。
Phiên âm
Vũ trệ Tầm giang[1] hiểu phát trì,
Ngô thành bạc mộ thượng phi phi.
Nhất giang tân lạo bình Tam Sở[2],
Đại bán phù vân trú Cửu Nghi[3].
Trách trách tiểu chu nan quá Hạ[4],
Sam sam trường phát tự tri Di[5].
Bình ba nhật mộ Tương Đàm[6] viễn,
Bôi tửu bằng lan điếu nhị phi[7].Dịch nghĩa
Trời mưa phải dừng lại ở sông Tầm, lúc sáng khởi hành muộn.
Gần chiều, trên thành Thương Ngô vẫn còn mưa tầm tã.
Lũ mới đổ về, nước sông tràn ngập đất Sở,
Phần lớn mây bao trùm núi Cửu Nghi,
Ta ngồi trong thuyền nhỏ chật hẹp khó qua được đất Hạ (hoa hạ),
Búi tóc dài nói rõ ta là người nước khác (di).
Sóng lặng trời tối mà Tương Đàm còn xa,
Đành rót rượu viếng hai bà phi vậy.Bản dịch của Nguyễn Thạch Giang
Mưa trú Tầm Giang trễ chuyến đi,
Thành Ngô chiều xuống vẫn đầm đìa.
Lũ về ngập hết vùng Tam Sở,
Mây vẫn bao trùm núi Cửu Nghi.
Người lạ tóc dài nhìn dễ biết,
Đất Hoa thuyền nhỏ khó qua ghê.
Chiều hôm sóng lặng vời Tương Phố,
Chén rượu khoan thuyền viếng nhị phi.
[1] Tên con sông thuộc huyện Quế Bình, tỉnh Quảng Tây, chảy qua Thương Ngô.
[2] Ba vùng đất Tây Sơ, Nam Sở, và Đông Sở, nay thuộc Hồ Nam, Hồ Bắc.
[3] Núi có chín ngọn cao ở huyện Ninh Viễn tỉnh Hồ Nam.
[4] Đất Hoa Hạ.
[5] Người Trung Hoa ngày xưa gọi những dân tộc ở phía đông là man di.
[6] Tức Trường Sa ở Hồ Nam, có sông Mịch La là nơi Khuất Nguyên tự trầm (Xem bài Tương Đàm điếu Tam Lư đại phu).
[7] Chỉ hai bà phi của vua Thuấn, tức Nga Hoàng và Nữ Anh. Vua Thuấn đi tuần phương nam, chết ở Thương Ngộ Hai phi đi tìm, khóc nước mắt nhỏ xuống những cây trúc thành vết lốm đốm và tự trầm chết theo chồng bên dòng sông Tương. (Xem bài Thương Ngô tức sự).