24/04/2024 15:37Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Ngũ ngôn cổ phong; Nước: Trung Quốc; Thời kỳ: Thịnh Đường
Đăng bởi tôn tiền tử vào 29/01/2015 23:59
Nguyên tác
朝與周人辭，
暮投鄭人宿。
他鄉絕儔侶，
孤客親僮僕。
宛洛望不見，
秋霖晦平陸。
田父草際歸，
村童雨中牧。
主人東皋上，
時稼繞茅屋。
蟲思機杼鳴，
雀喧禾黍熟。
明當渡京水，
昨晚猶金谷。
此去欲何言，
窮邊徇微祿。
Phiên âm
Triêu dữ Chu[1] nhân từ,
Mộ đầu Trịnh nhân túc.
Tha hương tuyệt trù lữ,
Cô khách thân đồng bộc.
Uyển Lạc[2] vọng bất kiến,
Thu lâm hối bình lục.
Điền phụ thảo tế quy,
Thôn đồng vũ trung mục.
Chủ nhân đông cao thướng,
Thời giá nhiễu mao ốc.
Trùng tư cơ trữ minh,
Tước huyên hoà thử thục.
Minh đương độ Kinh thuỷ[3],
Tạc vãn do Kim cốc[4].
Thử khứ dục hà ngôn,
Cùng biên tuân vi lộc!Dịch nghĩa
Buổi sáng từ biệt đất Chu,
Chiều tối tới nhà người quen ở đất Trịnh nghỉ qua đêm.
Nơi xứ người không còn bạn bè và người thân,
Lữ khách cô đơn, thằng nhỏ sai vặt và người giúp việc là người thân.
Nhìn về Uyển, Lạc không còn thấy gì nữa,
Mưa thu dầm dề làm u ám đất bằng.
Ông già làm ruộng trở về từ đồng cỏ,
Trẻ mục đồng coi trâu bò trong mưa.
Chủ nhà từ bờ đông hồ trở về,
Lúa mùa trồng khắp quanh nhà cỏ.
Tiếng dế nghe như nhung nhớ trong khung cửi,
Chim sẻ ríu rít trong lúa chín.
Ngày mai sẽ đi đò trên sông Kinh,
Tối hôm qua còn ở hang Kim.
Biết nói sao về chuyến đi này,
Đi tới nơi xa cùng cực để lãnh bổng lộc có chút xíu!Bản dịch của Nguyễn Minh
Giã từ Chu mới lúc ban mai,
Trú lại Trịnh đang lúc xế trời.
Thân thích bạn bè nay chẳng có,
Tiểu đồng gia bộc hẳn còn đây.
Nhìn về Uyển Lạc nào đâu thấy,
Dằng dặc mưa thu ảm đất đai.
Từ ruộng lão nông vừa trở lại,
Ngoài mưa mục tử vẫn dầm phơi.
Chủ nhân từ hướng hồ về đến,
Lúa vụ quanh nhà cỏ tốt tươi.
Dế gọi nơi khung cửi khiến nhớ,
Chim kêu ngoài ruộng lúa vàng vui.
Ngày mai quá độ sông Kinh vội,
Tối trước hãy còn Kim Cốc ngơi.
Biết nói sao hành trình trước mắt,
Đến cùng cực, bởi chút lương thôi.
Trịnh Châu nay là thủ phủ của tỉnh Hà Nam. Năm 721, Vương Duy đang giữ chức đại nhạc thừa tại Trường An, phạm lỗi bị giáng xuống ti khố tham quân ở Tế Châu (nay trong huyện Trường Thanh, tỉnh Sơn Đông). Ông làm bài này trên đường đi, khi qua đêm tại Trịnh châu...
[1] Nhà Chu (1134 tr.CN - 256 tr.CN). Nhà Đông Chu đóng đô ở Lạc Dương, nên Chu trong bài chỉ có nghĩa là Lạc Dương. Lạc Dương cách Trịnh Châu khoảng một ngày đường.
[2] Tên hai vùng đất, nay là huyện Nam Dương và thành phố Lạc Dương, đều thuộc tỉnh Hà Nam.
[3] Tên con sông nhỏ chảy qua Trịnh Châu.
[4] Tên hang, ở phía tây bắc Lạc Dương.