27/04/2024 10:46Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới

Phạn xá cảm tác
飯舍感作

Tác giả: Cao Bá Quát - 高伯适

Thể thơ: Ngũ ngôn cổ phong; Nước: Việt Nam; Thời kỳ: Nguyễn
Đăng bởi Vanachi vào 09/02/2006 06:58

 

Nguyên tác

天下菲薄人
無如飯舍子
當客未住時
前階要客止
有善為君甘
有枕為君寐
迨客已住時
舍人向前語
君既吃我餐
君應厚我利
償飯點錢清
舍人心別冀
太早促客行
不容嗽清水
客人若少停
舍人罵聲起
未知何珍重
既利何厭鄙
算來此舍人
愛利不愛士

Phiên âm

Thiên hạ phỉ bạc nhân
Vô như phạn xá tử
Đương khách vị trú thời
Tiền giai yêu khách chỉ
"Hữu thiện vị quân cam
"Hữu chẩm vị quân mị"
Đãi khách dĩ trú thời
Xá nhân hướng tiền ngữ
Quân ký cật ngã xan
Quân ưng hậu ngã lợi
Thường phạn điểm tiền thanh
Xá nhân tâm biệt ký
Thái tảo xúc khách hành
Bất dung thấu thanh thủy
Khách nhân nhược thiểu đình
Xá nhân mạ thanh khởi
Vị tri hà trân trọng
Ký lợi hà yếm bỉ
Toán lai thử xá nhân
Ái lợi bất ái sĩ.

Dịch nghĩa

Kẻ tệ bạc trong thiên hạ
Không ai như anh hàng cơm
Khi khách chưa ở trọ
Trước thềm kèo nài khách dừng chân
"Có cơm ngon cho ông xơi,
"Có gối êm cho ông ngủ"
Sau khi khách ở trọ rồi
Chủ quán liền đến nói
"Ông đã ăn cơm hàng tôi,
"Xin ông cho lời nhiều"
Trả tiền cơm xong rồi
Chủ quán lại có ý khác
Sáng thiệt sớm giục khách đi
Không cho được ngụm nước trong súc miệng
Khách mà chậm trễ một chút
Chủ quán lên tiếng chửi
Khi chưa biết được khách, sao mà trân trọng thế
Lấy được lợi rồi, lại thật là thô bỉ
Coi ra chủ quán này
Thích lợi chứ không yêu gì kẻ sĩ

Bản dịch của Đặng Thế Kiệt

Trên đời kẻ tệ bạc,
Ai như anh hàng cơm.
Khi khách chưa ở trọ,
Trước thềm nài dừng chân.
“Ở đây có cơm ngọt,
“Có gối ông ngủ ngon.”
Sau khi khách trọ xong,
Chủ quán liền đến nói:
“Ông đã ăn cơm hàng,
“Xin cho lời nhiều với.”
Khách trả tiền xong xuôi,
Chủ quán lại ý khác.
Sớm giục khách lên đường,
Không cho được ngụm nước.
Khách chậm trễ một chút,
Chủ quán chửi bới ngay.
Chưa được, trân trọng thế,
Lợi rồi, thật thô bỉ.
Coi ra chủ quán này,
Có yêu gì kẻ sĩ.

In từ trang: https://www.thivien.net/ » Cao Bá Quát » Phạn xá cảm tác