27/04/2024 11:13Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Song thất lục bát; Nước: Việt Nam; Thời kỳ: Hậu Lê, Mạc, Trịnh-Nguyễn
Đăng bởi Vanachi vào 24/10/2005 00:22
Ắy ngôn hạnh[1] các lời hằng giữ,
Lại cần điều cư xử cho tuyền,
Hễ ngày sóc, vọng, hối, huyền[2],
200. Cùng ngày nguyệt tín[3] phải khuyên dỗ chồng.
Khi thai sản trong phòng gìn giữ,
Học cổ nhân huấn tử[4] trong thai,
Dâm thanh[5] chớ để vào tai,
Ác ngôn[6] chớ chút bợn lời sam sưa!
205. Từ xuất nhập, khởi cư, hành động[7],
Có lễ nghi nghiêm trọng đoan trinh[8]
Đứng ngồi chính đại quang minh[9],
Cho bằng phẳng thế, chớ chênh lệch mình.
Chớ vin cao cũng đừng mang nặng,
210. Đừng ăn đồ cay đắng canh riêu,
Đừng ăn ít, chớ ăn nhiều,
Nuôi từ trong dạ khỏi điều lo xa.
Khi sinh nở thai hoà vô sự,
Cẩn từ khi trong cữ ngoài tuần.
215. Chiều sương chớ để áo quần,
Đỉnh đầu phải cúi, bước chân phải dò.
Nơi bếp vách đừng cho hơ lửa,
Ngọn đèn hoa chớ quở quá ngôn[10],
Kiêng khem trăm sự vuông tròn,
220. Trước mình yên dạ, sau con ít sài.
[1] Lời nói và nết ở, hai đức trong 4 đức của nữ lưu: Dung công ngôn hạnh.
[2] Sóc: mồng một, vọng: ngày rằm, hối: ba mươi, huyền: thượng huyền (mồmg 8) và hạ huyền (22) hai ngày ấy trăng hình như vòng cung nên gọi là huyền. Đó là trong một tháng.
[3] Nguyệt kỳ tháng nào cũng thế, nên gọi là nguyệt tín, đây nói về kỳ hành kinh của bọn nữ lưu.
[4] Dạy con.
[5] Tiếng dâm đãng.
[6] Lời nói nhảm nhí, phi lễ.
[7] Xuất nhập: ra vào; khởi cư: đứng ngồi, lúc dậy lúc ở; hành động: cất nhắc làm lụng công việc gì.
[8] Có lễ phép, nghiêm trọng: nghiêm nghị, trọng vọng, đoan trinh: ngay thẳng, trinh bạch.
[9] Ngay thẳng, minh bạch.
[10] Ngày xưa các cụ rất kính trọng thần Lửa, trước ngọn đèn và trong bếp giữ gìn rất sạch sẽ cẩn thận.