20/04/2024 09:14Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Đường luật biến thể; Nước: Việt Nam; Thời kỳ: Hậu Lê, Mạc, Trịnh-Nguyễn
Đăng bởi Vanachi vào 09/09/2005 18:25
Tưởng thân hư ảo[1] nổi bằng bèo,
Chí cũ công danh vuỗn rã keo[2].
Viện có hoa tàn chăng quét đất,
Nước còn nguyệt hiện sá thôi chèo[3].
Lòng người tựa mặt ai ai khác[4],
Sự thế bằng cờ bước bước nghèo[5].
Không hết kể chi tay trí thuật[6],
Để đòi khi ngã thắt khi eo.
[1] Nghĩ thân hư huyễn như bèo bọt. Câu này mang ý câu kệ trong kinh Kim Cang 金剛: “Nhất thiết hữu vi pháp như mộng huyễn bào ảnh” 一切有爲法如夢幻泡影 (Hết thảy mọi sự hiện có đều như mơ như ảo như bọt như bóng). Thơ chữ Hán của Nguyễn Trãi, trong bài Quy Côn Sơn chu trung tác 歸崑山舟中作 cũng có câu tương tự: “Thập niên phiêu chuyển thán bồng bình” 十年飄轉嘆蓬萍 (Mười năm phiêu giạt than thân bồng bèo).
[2] Chuyện công danh cũ chẳng còn bám dính nữa (keo đã rữa).
[3] Tiếc hoa tàn nên không quét sân viện, muốn ngắm bóng trăng trong nước hãy ngưng chèo thuyền.
[4] Tử Sằn 子莘 (tức Y Doãn 伊尹) nói: “Nhân tâm chi bất đồng như ki diện yên” 人心之不同如其面焉 (Lòng người ta khác nhau như mặt người ta không ai giống ai).
[5] Việc đời như nước cờ, mỗi bước mỗi ngặt nghèo.
[6] Ở đời có lắm kẻ nhiều mánh lới trí thuật, tìm cách đòi hỏi sách nhiễu người thất thế, hoặc thắt buộc gay gắt người trong cảnh khó khăn.