27/04/2024 11:38Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Kinh thi; Nước: Trung Quốc; Thời kỳ: Chu
Đăng bởi Vanachi vào 29/09/2005 08:40
Nguyên tác
彼茁者蓬，
壹發五豵。
于嗟乎，騶虞！
Phiên âm
Bỉ truyết giả bồng.
Nhất phát ngũ tông.
Hu ta hồ trâu ngông (ngu).Dịch nghĩa
Kìa lau sậy đã mọc lên um tùm mạnh mẽ,
Chư hầu chỉ bắn một phát mà thôi vào năm con heo lứa bị đuổi chạy đến,
Ôi, nhân đức thay như con trâu ngu!Bản dịch của Tạ Quang Phát
Um tùm bồng đã mọc lên
Năm con heo lứa bắn tên một lần,
Như trâu ngu, có lòng nhân.
Chú giải của Chu Hy:
Chương này thuộc phú.
bồng: tên cỏ bồng.
tông: heo lứa được một tuổi, heo còn tơ.
Việc giáo hoá của Văn Vương bắt đầu từ thiên Quan thư cho đến thiên Lân chi chỉ, thời sự cảm hoá ấy đã thấm nhập vào lòng người sâu xa vậy. Hình ra ở thiên Thước sào, cho đến thiên Trâu ngu, ân trạch thấm nhuần đến loài vật đã rộng rãi vậy. Bởi vì cái công thành ý chánh tâm đã chẳng ngừng và lâu dài, thì sự hun đúc, thấm nhuần mới lan khắp mà không thể thôi được, chứ không phải phần riêng của trí lực có thể theo kịp. Cho nên, bài tự cho rằng, thơ Trâu ngu là sự báo ứng của thơ Thước sào, mà thấy sự thành công của vương đạo, ắt đã được sự truyền thụ vậy.