27/04/2024 03:43Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới

Sơn Lăng đạo trung phong vũ
山陵道中風雨

Tác giả: Từ Trung Hành - 徐中行

Thể thơ: Thất ngôn bát cú; Nước: Trung Quốc; Thời kỳ: Minh
Đăng bởi tôn tiền tử vào 05/02/2019 23:06

 

Nguyên tác

鼎湖曉散千峰雨,
黍谷春開萬壑冰。
閣道陰森盤樹杪,
宮墻繚繞隔雲層。
東來海色迷玄菟,
西望峰煙暗白登。
忽憶高皇歌猛士,
大風蕭瑟起諸陵。

Phiên âm

Đỉnh Hồ[1] hiểu tán thiên phong vũ,
Thử Cốc[2] xuân khai vạn hác băng.
Các đạo[3] âm sâm bàn thụ diếu,
Cung tường liêu nhiễu cách vân tằng.
Đông lai hải sắc mê Huyền Thố[4],
Tây vọng phong yên ám Bạch Đăng[5].
Hốt ức Cao Hoàng[6] ca mãnh sĩ,
Đại phong tiêu sắt khởi chư lăng.

Dịch nghĩa

Đỉnh Hồ hết nắng, mưa chùm lên nghìn đỉnh núi
Xuân về muôn hố băng ở Thử Cốc tan
Dường gác uốn lượn ở trên, ngọn cây um tùm ở dưới
Tường cung uốn khúc lồng trong lớp mây
Nhìn về đông mầu biển làm mờ Huyền Thố
Nhìn về tây mây ngàn nổi lên che khuất Bạch Đăng
Bỗng nhớ đến câu ca mãnh sĩ của Cao Hoàng
Gió lớn xào xạc nổi lên từ các lăng

Bản dịch của Lê Xuân Khải

Đỉnh Hồ hết nắng núi mưa giăng
Thử Cốc xuân sang ấm rã băng
Cây dưới um tùm trên lối gác
Mây lồng uốn lượn lớp tường cung
Đông trông mầu biển mờ Huyền Thố
Tây nổi mây ngàn khuất Bạch Đăng
Bỗng nhớ Cao Hoàng ca mãnh sĩ
Gió nghe xào xạc nổi từ lăng
Sơn Lăng chỉ lăng nhà Hán, nay ở Hàm Dương, Thiểm Tây, gồm lăng mộ của chín vị đế vương, các lăng đều có tường thành và điện tế, kéo dài gần trăm dặm.

[1] Phong thiện thư sử ký chép: Hoàng Đế đúc đỉnh ở chân núi Kinh Sơn. Đúc xong, có rồng đưa Hoàng Đế lên trời, sau gọi đất này là Đỉnh Hồ. Sau lại mượn để chỉ lăng mộ của đế vương.
[2] Tên núi, lại có tên là Yên Cốc, Hàn Cốc, nay ở tây nam huyện Mật Vân, Bắc Kinh. Trước đây nói Thử Cốc đất lạnh nên ngũ cốc không mọc được, Trâu Diễn thổi sáo nên sinh ra khí ấm, người Yên trồng lúa nếp ở đó nên gọi là Thử Cốc. Sau lấy “Thử Cốc sinh xuân” hoặc “Thử Cốc hồi xuân” để chỉ sự thay đổi. Ở đây chỉ khí hậu chuyển ấm chứ không thực có tên đất như thế.
[3] Chỉ lối đi trên cao nối các lâu đài, đường điện của các lăng vua Hán. Vì là gò cao nên có thể ở trên cao, trên ngọn cây.
[4] Tên quận, khi Hán Vũ Đế diệt Triều Tiên đặt ra, nay ở giữa Lễ giang và Lễ Thành giang của Triều Tiên. Câu này ám chỉ chiến sự chống Oa ở đông nam.
[5] Tên núi ở phía đông Đại Đồng, Sơn Tây, lại còn có tên là Bạch Đăng đài. Theo Hán thư - Hung Nô truyện: Hán Cao Tổ Lưu Bang từng thân đem đại quân đánh Hung Nô, lại bị Mặc Đột của Hung Nô dùng tinh binh vây ở Bạch Đăng mất bảy ngày.
[6] Tức Hán Cao Tổ Lưu Bang. Theo Sử ký - Cao Tổ bản kỷ: Sau khi Lưu Bang bình định Anh Bố phản loạn, về quê làng Bái, cùng với phụ lão và trai trẻ uống rượu, hát vui vẻ. Trong bữa rượu, Lưu Bang gõ phách hát bài bi ca: “Đại phong khởi hề vân phi dương, uy gia hải nội hề quy cố hương, an đắc mãnh sĩ hề thủ tứ phương” (Gió lớn nổi mây bay, oai chùm bốn biển về cố hương, đâu có được mãnh sĩ giữ bốn phương).

In từ trang: https://www.thivien.net/ » Từ Trung Hành » Sơn Lăng đạo trung phong vũ