29/03/2024 22:18Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới

Bảo vũ 1
鴇羽 1

Tác giả: Khổng Tử - 孔子

Thể thơ: Kinh thi; Nước: Trung Quốc; Thời kỳ: Chu
Đăng bởi Vanachi vào 03/10/2005 10:34

 

Nguyên tác

肅肅鴇羽,
集于苞栩。
王事靡盬,
不能蓺稷黍。
父母何怙?
悠悠蒼天,
曷其有所!

Phiên âm

Túc túc bảo vũ.
Tập vu bao hủ.
Vương sự mỹ cổ,
Bất năng nghệ tắc thử.
Phụ mẫu hà hộ ?
Du du thương thiên,
Hạt kỳ hữu sở ?

Dịch nghĩa

Tiếng cánh chim bảo nghe sầm sập,
Đậu trên bụi cây hủ.
Việc vua sai không thể chẳng làm hoàn hảo tinh mật.
Cho nên quá mệt mọc mà không thể trồng lúa kê, lúa nếp.
Thì cha mẹ làm sao trông cậy vào để sống ?
Trời xanh xa vời ôi!
Lúc nào mới khiến cho ta được nơi yên ổn (để nuôi dưỡng cha mẹ) ?

Bản dịch của Tạ Quang Phát

Cánh chim bảo vỗ nghe sầm sập,
Bụi hủ kia tụ tập đậu cùng.
Việc vua tròn vẹn làm xong,
Cho nên kê nếp chẳng trồng được chi.
Ôi cha mẹ lấy gì trông cậy ?
Trời xanh kia chi thấy xa vời.
Lúc nào ta đặng yên nơi ?
Chú giải của Chu Hy:

Chương này thuộc tỷ.

túc túc: tiếng cánh đập.
bảo: tên chim, giống chim nhạn mà to hơn, chân không có ngón ở phía sau.
tập: đậu lại.
bao: mọc thành bụi.
hủ: cây tạc lịch trái gọi là tạo đẩu, vỏ có thể dùng để nhuộm màu đen.
cổ: không, hoàn hảo, tinh mật.
nghệ: trồng cây.
hộ: cậy trông vào.

Dân chúng phải đi tùng chinh, không được nuôi dưỡng cha mẹ, cho nên làm bài thơ này.

Nói tính chim bảo không hay đậu trên bụi cây, mà nay lại bay đậu trên bụi cây hủ, như tính của nhân dân vốn không tiện ở việc lao khổ, nay lại đi đánh giặc đã lâu mà không được cày ruộng để tròn bổn phận làm con. Trời xanh xa vời kia, lúc nào khiến cho ta được nơi yên ổn (để phụng dưỡng cha mẹ)?

In từ trang: https://www.thivien.net/ » Khổng Tử » Bảo vũ 1