25/04/2024 13:36Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Nước: Pháp
Đăng bởi hongha83 vào 16/04/2012 09:15
Nguyên tác
J’ai lu, chez un conteur de fables,
Qu’un second Rodilard, l’Alexandre des chats,
L’Attila, le fléau des rats,
Rendait ces derniers misérables.
J’ai lu, dis-je, en certain auteur
Que ce chat exterminateur,
Vrai Cerbère, était craint une lieue à la ronde:
Il voulait de souris dépeupler tout le monde.
Les planches qu’on suspend sur un léger appui,
La mort aux rats, les souricières,
N’étaient que jeux au prix de lui.
Comme il voit que dans leurs tanières
Les souris étaient prisonnières,
Qu’elles n’osaient sortir, qu’il avait beau chercher,
Le galant fait le mort, et du haut d’un plancher
Se pend la tête en bas. La bête scélérate
A de certains cordons se tenait par la patte.
Le peuple des souris croit que c’est châtiment,
Qu’il a fait un larcin de rôt ou de fromage,
Egratigné quelqu’un, causé quelque dommage;
Enfin, qu’on a pendu le mauvais garnement.
Toutes, dis-je, unanimement
Se promettent de rire à son enterrement,
Mettent le nez à l’air, montrent un peu la tête,
Puis rentrent dans leurs nids à rats,
Puis ressortant font quatre pas,
Puis enfin se mettent en quête.
Mais voici bien une autre fête:
Le pendu ressuscite; et sur ses pieds tombant,
Attrape les plus paresseuses.
«Nous en savons plus d’un, dit-il en les gobant:
C’est tour de vieille guerre; et vos cavernes creuses
Ne vous sauveront pas, je vous en avertis:
Vous viendrez toutes au logis.»
Il prophétisait vrai: notre maître Mitis
Pour la seconde fois les trompe et les affine,
Blanchit sa robe et s’enfarine;
Et de la sorte déguisé,
Se niche et se blottit dans une huche ouverte.
Ce fut à lui bien avisé:
La gent trotte-menu s’en vient chercher sa perte.
Un rat, sans plus, s’abstient d’aller flairer autour:
C’était un vieux routier, il savait plus d’un tour;
Même il avait perdu sa queue à la bataille.
«Ce bloc enfariné ne me dit rien qui vaille,
S’écria-t-il de loin au général des chats:
Je soupçonne dessous encor quelque machine:
Rien ne te sert d’être farine;
Car, quand tu serais sac, je n’approcherais pas.»
C’était bien dit à lui; j’approuve sa prudence:
Il était expérimenté,
Et savait que la méfiance
Est mère de la sûreté.Bản dịch của Nguyễn Trinh Vực
Một ông "Mỉu róc" bất nhân
Làm cho loài Chuột điêu tàn đáng thương!
Oai Mèo lừng lẫy một phương
Thấy Mèo, hồn Chuột tìm đường lên mây!
Dây kia, máy nọ bẫy này
Đối với Mèo, chỉ đồ bày cho vui!
Hang sâu, Chuột chẳng dám rời
Mèo ta thấy vắng mới ngồi nghĩ mưu
Nó bèn giả chết nằm queo
Lấy dây buộc cẳng, tự treo lên xà!
Chuột nằm trong bộng[1] nhìn ra
Tưởng ông mèo bị người ta hành hình
Hay Mèo ăn vụng thịt ninh
Hoặc là đánh vỡ độc bình người ta?
Hay là giết vịt, bắt gà
Hay là cào cấu con nhà chủ ông?
Nên người ta mới không dung
Hẹn khi chôn Mỉu, Chuột cùng hò la!
Cả làng Chuột kéo nhau ra
Con đang hóng gió, con đà lục niêu!
Có con không dám ra nhiều
Có con tự thị[2], tự kiêu chạy hoài!
Sự đâu có sự lạ đời
Con Mèo chết ấy bỗng rơi xuống nền!
Nó đã sống lại hiển nhiên
Chuột nào chạy chậm là tuyền bị xơi
Mèo ta vừa nói vừa nhai:
- Chúng ta nhiều mẹo lừa đời lắm thay!
Mẹo này dùng đã lâu ngày
Hang sâu khó cứu khỏi tay Mèo tài!
Ta xin báo trước các ngài
Cầu trời độ Chuột tại nơi hang nhà!
Lần sau mèo lấy bột chà
Làm cho lông trắng để mà lừa ai
Thùng không, mèo khẽ đến ngồi
Mèo cho chước ấy lừa đời rất thông
"Loài đi nhon nhót"[3] hết hòng
Một con Chuột lão thoạt trông, biết liền
Nó đành không dám mon men
Chuột xù già cả cho nên tinh tường
Nó từng ra chốn chiến trường
Cụt đuôi còn dấu bị thương rõ ràng!
Đứng xa Chuột mới hô rằng:
"Cục bột ta phải coi chừng lũ bay
Chắc là mưu chước chi đây
Mèo kia làm thế, Chuột này biết ngay!
Cho mày là cái bị đay
Thì ông cũng chẳng ra ngoài lân la"
Khen cho trí tuệ Chuột già
Tiện đây, xin cũng dặn qua một lời:
"Ở đời chớ có tin người
Muốn cho chắc chắn, học bài đa nghi"
[1] Khoang rỗng, hang.
[2] Tự cho mình là hơn người.
[3] Chỉ loài chuột.