26/04/2024 01:10Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Thất ngôn bát cú; Nước: Việt Nam; Thời kỳ: Nguyễn
Đăng bởi Vanachi vào 20/12/2005 01:24
Nguyên tác
泰山山色滿青徐，
千里山東縱目初。
何處聖賢松柏下，
別城絃誦曫鄒餘。
他鄉顏狀頻開鏡，
客路塵埃半讀書。
行色匆匆歲雲暮，
不禁憑式歎歸與。
Phiên âm
Thái Sơn sơn sắc mãn Thanh, Từ,
Thiên lý Sơn Đông[1] túng mục sơ.
Hà xứ thánh hiền[2] tùng bách hạ,
Biệt thành huyền tụng Lỗ, Trâu[3] dư.
Tha hương nhan trạng tần khai kính,
Khách lộ trần ai bán độc thư.
Hành sắc thông thông tuế vân mộ[4],
Bất câm bằng thức thán “quy dư[5]”.Bản dịch của Quách Tấn
Xanh mướt Từ, Thanh núi một màu,
Giang Đông nghìn dặm mắt gồm thâu.
Thánh hiền bóng khuất gian tùng bá,
Đàn sách thành lưa nếp Lỗ, Trâu.
Đường hé quyển vàng khuây gió bụi,
Trạm lau gương sáng ngắm mày râu.
Hành trình vọi vọi năm hầu hết,
Nhớ chữ “qui dư” thổn thức sầu.
[1] Đoàn đi sứ, Nguyễn Du cầm đầu, khi đi thì đi từ Thăng Long đến Võ Xương, rồi lên ngả Sơn Tây để đến Yên Kinh. Đến khi về lại xuống Sơn Đông đến Võ Xương để về Thăng Long.
[2] Chỉ thầy Mạnh và đức Khổng.
[3] Quê hương của Khổng Mạnh.
[4] Năm đã muộn. Đoàn sứ giả về nước vào cuối năm Quý Dậu (1813).
[5] Về thôi! Khổng Tử chu du khắp các nước chư hầu, không được vua nào tin dùng, nên than: “Quy dư! Quy dư!” Nhân đi qua đất cũ của thánh hiền, nên mới nảy ra tứ “soi gương”, “đọc sách”. Và vì đất cũ của thánh hiền, nên dù thánh hiền không còn thấy, mà dư phong vẫn còn nơi tiếng đàn, tiếng đọc sách.