15/10/2024 08:19Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Thất ngôn bát cú; Nước: Trung Quốc; Thời kỳ: Thịnh Đường
Đăng bởi Vanachi vào 12/06/2005 21:20
Nguyên tác
歲暮陰陽催短景,
天涯霜雪霽寒霄。
五更鼓角聲悲壯,
三峽星河影動搖。
野哭幾家聞戰伐,
夷歌數處起漁樵。
臥龍躍馬終黃土,
人事音書漫寂寥。
Phiên âm
Tuế mộ âm dương thôi đoản cảnh,
Thiên nhai sương tuyết tế hàn tiêu.
Ngũ canh cổ giốc thanh bi tráng,
Tam Giáp[1] tinh hà ảnh động diêu.
Dã khốc kỷ gia văn chiến phạt,
Di ca sổ xứ khởi ngư tiều.
Ngoạ long[2] dược mã[3] chung hoàng thổ,
Nhân sự âm thư mạn tịch liêu.Dịch nghĩa
Trong ngày tháng cuối năm, thời gian giục giã qua mau,
Giữa khi sương tuyết ở bên trời, đêm ngừng giá lạnh.
Tiếng trống và tù và nổi lên nghe bi ai, hùng tráng vào lúc canh năm,
Bóng những vì sao và sông Ngân lay động trong miền Tam Giáp.
Biết bao nhà vang tiếng chiến chinh trong tiếng khóc đồng quê,
Trong khi ở một vài nơi, nổi lên điệu hát của người đánh cá kiếm củi trong tiếng ca mọi rợ.
Rồng nằm, ngựa nhảy cuối cùng đều thành đất vàng,
Việc đời và thư tín thảy đều vắng vẻ, yên tịnh.Bản dịch của Hoàng Giáp Tôn
Cuối năm ngày tháng giục trôi
Đêm ngưng khí lạnh chân trời tuyết sương
Năm canh kèn trống bi thương
Tam Hiệp lay động bởi dường sao Ngân
Chiến chinh hờn khóc xa gần
Ngư tiều rợ khúc buồn ngân quê nhà!
Ngựa Rồng hóa đất ra ma
Việc đời thư tín cũng đà tịch liêu!
Đỗ Phủ làm bài này vào mùa đông năm 766, khi ở Quỳ Châu.
[1] Còn đọc là Tam Hiệp. Ba kẽm ở giữa khoảng Tứ Xuyên, Hồ Bắc, gồm Tây Lăng giáp, Vu giáp và Cù Đường giáp.
[2] Chỉ Gia cát Lượng.
[3] Chỉ Công Tôn Thuật.