19/04/2024 20:00Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Ngũ ngôn cổ phong; Nước: Trung Quốc; Thời kỳ: Thịnh Đường
Đăng bởi Vanachi vào 18/03/2007 15:22
Nguyên tác
子房未虎嘯，
破產不為家。
滄海得壯士，
椎秦博浪沙。
報韓雖不成，
天地皆振動。
潛匿遊下邳，
豈曰非智勇？
我來圯橋上，
懷古欽英風。
惟見碧流水，
曾無黃石公。
嘆息此人去，
蕭條徐泗空。
Phiên âm
Tử Phòng vị hổ khiếu,
Phá sản bất vị gia.
Thương hải đắc tráng sĩ,
Truỳ Tần Bác Lãng sa.
Báo Hàn tuy bất thành,
Thiên địa giai chấn động.
Tiềm nặc du Hạ Bì,
Khởi viết phi trí dũng.
Ngã lai Dĩ kiều thượng,
Hoài cổ khâm anh phong.
Duy kiến bích lưu thuỷ,
Tằng vô Hoàng Thạch công[1].
Thán tức thử nhân khứ,
Tiêu điều Từ, Tứ[2] không.Dịch nghĩa
Chàng Tử Phòng hồi chưa gặp thời (hổ chưa gầm thét),
Tiêu hết của cải không nghĩa gì đến cửa nhà.
Nơi biển xanh gặp được người tráng sĩ.
Vác chuỳ đánh Tần Thuỷ Hoàng ở Bác Lãng sa.
Việc báo thù cho nước Hàn tuy không thành.
Nhưng cả trời đất đều rung động.
Trốn lẩn ở đất Hạ Bì.
Ai bảo là không có trí dũng.
Nay ta đi qua cầu Dĩ,
Nhớ chuyện cũ, kính phục phong cách kẻ anh hùng.
Chỉ thấy dòng nước biếc chảy xuôi,
Chưa từng thấy ông già Hoàng Thạch.
Than tiếc người xưa đã mất đi,
Để cảnh châu Từ, châu Tứ tiêu điều vắng không.Bản dịch của Tản Đà
Thầy Lương hổ chửa ra oai.
Phá tan của cải gia tài sạch không.
Biển xanh được kẻ anh hùng,
Vua Tần, đánh một dùi đồng thử coi.
Cánh đồng Bác Lãng công toi,
Thù Hàn chưa trả đất trời cũng kinh.
Hạ Bi trốn lánh nương mình,
Khôn ngoan mạnh bạo tài tình lắm thay!
Ta nay cầu Dĩ chơi đây
Nhớ ai thiên cổ lòng đầy kính yêu,
Trong veo nước biếc xuôi chiều,
Mà ông Hoàng Thạch đâu nào có đâu.
Than rằng ai đó đi đâu,
Vắng tanh Từ, Tứ để sầu nước non.
(Năm 738)
Hạ Bì nay trong huyện Túc Thiên, tỉnh Giang Tô. Cầu Dĩ bắc ngang sông Nghi, nay trong huyện Bì, tỉnh Giang Tô. Trương Tử Phòng, tức Trương Lương, tự Tử Phòng, người nước Hàn thời Chiến Quốc. Thời nhà Tần, Trương Lương gặp dị nhân Hoàng Thạch Công trên cầu Dĩ trao bí kíp đặng sau này sẽ là thầy của bậc đế vương. Ông thuê tráng sĩ phục ở bãi sông Bác Lãng sa mưu giết Tần Thuỷ Hoàng trả thù cho nước Hàn nhưng không thành, sau giúp Lưu Bang diệt được nhà Tần mở ra nhà Hán.
[1] Dị nhân đã trao bí kíp cho Trương Lương trên cầu Dĩ, dặn Lương 13 năm sau tìm đến núi Cốc Thành, nếu thấy hòn đá vàng ấy chính là ta. Lương y hẹn tìm đến, thấy hòn đá bèn đem về thờ. Người đời gọi hòn đá đó là Hoàng Thạch công.
[2] Tức Từ châu và nước Tứ. Hạ Bì đời Đường thuộc Từ châu, thời cổ thuộc nước Tứ.