28/04/2024 06:29Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới

Thú say sưa

Tác giả: Nguyễn Công Trứ - 阮公著

Thể thơ: Ca trù (hát nói); Nước: Việt Nam; Thời kỳ: Nguyễn
Đăng bởi tôn tiền tử vào 17/02/2020 12:24

 

Say chưa, say mới thú,
Hỏi làng say[1] ai đủ thú say?
Mượn màu hào hứng đâm bây[2],
Thả giọng phong lưu cưỡng ẩm[3].
Sầu lai dữ phụ ẩm, do thả thắng tục khách[4],
Trong nhạt nồng đã sạch hơi men[5].
Lúc đan biều tuỳ ngộ nhi an[6],
Thuở hiên tứ nhược do cố hữu[7].
Khuyến quân cánh tận nhất bôi tửu[8],
Dữ ngã đồng tiêu vạn cổ sầu[9].
Món bất thời[10] còn hãy lưng bầu,
Khuếnh khoáng mấy ngọn rau cũng đủ.
Việc bình đán[11] đã chắc đâu bạc mộ[12],
Qua ngày mai, lại có ngày mai.
Khen ai khéo khéo lo dài.
[1] Những người thích rượu. Thơ Điệu cổ của Liễu Tông Nguyên: “Nhàn sự dữ thời câu bất liễu, Thả tương thân tạm tuý hương du” 閒事與時俱不了,且將身暫醉鄉遊 (Sự thanh nhàn cùng với thời giờ thanh nhàn đều không hết, Hãy đem mình chơi tạm với làng say).
[2] Liều lĩnh bất cần.
[3] Gượng uống.
[4] Chữ Hán: 愁來與婦飲,猶且勝俗客. Nghĩa: Lúc buồn uống rượu với vợ, còn thú hơn uống với hạng tục khách.
[5] Ý nói thói đời lúc nhạt lúc nồng, đã làm cho rượu nhạt đi.
[6] Chữ Hán: 單瓢隨遇而安. Nghĩa: Một giỏ cơm, một bầu rượu, tuỳ cảnh ngộ mà lấy làm yên vui. Chỉ cảnh nghèo, sinh hoạt đạm bạc.
[7] Chữ Hán: 軒駟若由固有. Nghĩa: Xe ngựa dường như sẵn có. Chỉ cảnh giàu sang trời đã định sẵn cho mình.
[8] Chữ Hán: 勸君更盡一杯酒. Nghĩa: Khuyên người hãy cạn thêm một chén rượu. Từ bài Tống Nguyên Nhị sứ An Tây của Vương Duy: “Khuyến quân cánh tận nhất bôi tửu, Tây xuất Dương Quan vô cố nhân” 勸君更盡一杯酒,西出陽關無故人 (Khuyên ngươi hãy uống thêm một chén rượu, Vì đi ra khỏi phía tây ải Dương Quan không còn ai là người quen nữa).
[9] Chữ Hán: 與我同消萬古愁. Nghĩa: Hãy cùng ta giải đi mối sầu ngàn đời. Từ bài Thương tiến tửu của Lý Bạch: “Ngũ hoa mã thiên kim cừu, Hô nhi tương xuất hoán mỹ tửu, Dữ nhĩ đồng tiêu vạn cố sầu” 五花馬千金裘,呼兒將出換美酒,與爾同消萬古愁 (Ngựa năm hoa với áo cừu ngàn vàng, Gọi trẻ đem đi đổi lấy rượu ngon, Cùng với ngươi cùng giải cái sầu ngàn đời).
[10] Bất thần. Bài Hậu Xích Bích phú của Tô Đông Pha: “Ngã hữu đấu tửu tàng chi cửu hĩ, dĩ đãi tử bất thời chi nhu” 我有斗酒藏之久矣,以待子不時之需 (Ta có đấu rượu cất từ lâu, để đợi ông bất thần cùng đến).
[11] Buổi sáng.
[12] Chiều tối. Hai câu này ý nói buổi sáng như thế này chắc gì buổi chiều không đổi khác, qua ngày mai rồi lại ngày mai nữa, ngày tháng cứ liên miên mãi, người đời hơi đâu mà lo chuyện đường dài cho mệt.

In từ trang: https://www.thivien.net/ » Nguyễn Công Trứ » Thú say sưa