25/04/2024 21:25Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Thất ngôn bát cú; Nước: Trung Quốc; Thời kỳ: Thịnh Đường
Đăng bởi Vanachi vào 09/01/2008 19:06
Nguyên tác
長星昨夜墜前營，
訃報先生此日傾。
虎帳不聞施號令，
麟臺誰顯著勳名。
空餘門下三千客，
辜負胸中十萬兵。
好看綠陰清晝裡，
於今無復雅歌聲！
Phiên âm
Trường tinh tạc dạ truỵ tiền doanh,
Phó báo tiên sinh thử nhật khuynh.
Hổ trướng bất văn thi hiệu lệnh,
Lân đài thuỳ hiển trước huân danh.
Không dư môn hạ tam thiên khách,
Cô phụ hung trung thập vạn binh.
Hảo khán lục âm thanh trú lý,
Ư kim vô phục nhã ca thanh!Dịch nghĩa
Đêm qua sao lớn rơi ngay trước cửa doanh trại,
Tin báo biết rằng ngày đó ông chết đi.
Từ nay nơi bộ chỉ huy không còn được nghe hiệu lệnh nữa,
Và trên đài ghi công kia ai là kẻ sẽ được ghi danh vào.
Chỉ còn lại ba nghìn khách chơ vơ dưới cửa,
Uổng lòng cả chục vạn binh sĩ.
Dưới cảnh ban chiều trong sáng thấy rõ bóng râm mát,
Và từ nay không còn được nghe tiếng hoan ca nữa.Bản dịch của Nam Long
Đêm qua trước trại sa sao lớn,
Báo triệu tiên sinh vội lánh trần.
Hiệu lệnh ngừng ban nơi trướng Hổ,
Công ai chép tiếp chốn đài Lân?
Bơ vơ dưới cửa ba nghìn khách,
Đành uổng trong lòng chục vạn quân.
Lồng lộng trời xanh cây rợp tán,
Từ đây thôi bặt tiếng ca ngâm!
Gò Ngũ Trượng ở cạnh hang Tà Cốc phía nam bờ sông Vị, nam huyện Kỳ Sơn, thuộc tỉnh Thiểm Tây ngày nay. Tương truyền Gia Cát Lượng đã sáu lần đóng quân nơi đây khi sang đánh nhà Nguỵ. Năm 234, khi mang quân phạt Nguỵ, ra khỏi Tà Cốc, đồn quân tính kế lâu dài, nhưng được hơn 100 ngày, ông từ trần tại đây.
Bài thơ này được chép trong Tam Quốc diễn nghĩa của La Quán Trung ở hồi 104 cùng một bài (Vịnh Vũ Hầu) của Bạch Cư Dị. Tuy nhiên, hiện không tìm thấy bài thơ này trong Toàn Đường thi hoặc các tuyển tập thơ khác của Đỗ Phủ, nên có nhiều nghi vấn về tác giả thực của bài thơ này, trong đó có khả năng chính La Quán Trung tự sáng tác.