26/04/2024 06:35Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Thất ngôn tứ tuyệt; Nước: Trung Quốc; Thời kỳ: Minh
Đăng bởi tôn tiền tử vào 17/10/2021 14:52
Nguyên tác
大將橫行海上頭，
摐金伐鼓耀神州。
甲環衣島高相並，
馬飲驪江竭不流。
Phiên âm
Đại tướng hoành hành hải thượng đầu,
Song kim phạt cổ diệu Thần châu[1].
Giáp hoàn Y đảo[2] cao tương tịnh,
Mã ẩm Ly giang[3] kiệt bất lưu.Bản dịch của phanlang @www.tvvn.org
Đại tướng tung hoành trên biển sâu,
Khua chiêng đánh trống rạng Thần Châu.
Giáp quanh Y Đảo cao chớn chở,
Ngựa uống sông Ly nước chẳng trôi.
Lời tựa: Năm Nhâm Thìn niên hiệu Vạn Lịch (1592), người Nhật công hãm Triều Tiên, vua Triều Tiên bỏ chạy, xin viện quân, vậy làm bài ca nầy lúc ra quân để truyền đạt, cổ vũ cũng như để binh sĩ ca.
Chinh đông chỉ chiến tranh giữa Minh triều và Nhật Bản từ năm 1592 đến 1598 tại bán đảo Triều Tiên. Sau khi thống nhất nước Nhật, lãnh chúa Phong Thần Tú Cát 豐臣秀吉 (Toyotomi Hideyoshi) đem quân đánh Triều Tiên, tháng đầu đánh chiếm hầu hết lãnh thổ, công hãm kinh đô Hán Thành 漢城 khiến vua Triều Tiên là Lý Duyên 李昖 bỏ chạy cầu cứu nhà Minh. Minh tập hợp 4 vạn quân do Lý Như Tùng 李如松 thống lĩnh, vượt biên giới đánh nhau với người Nhật, chiếm được Bình Nhưỡng 平壤. Hai bên nghị hoà và Nhật rút quân. Đến năm 1597, tháng giêng, 14 vạn quân Nhật tái chiếm Triều Tiên, vua Triều Tiên cầu cứu lần hai, quân Minh lúc đầu tập trung 7 vạn, sau lên 11 vạn chống người Nhật, xảy ra nhiều trận hải chiến. Liên quân Minh - Triều Tiên đạt được một số thắng lợi nhưng hai chủ tướng Lý Thuấn Thần 李舜臣 (Triều Tiên) và Đặng Tử Long 鄧子龍 (Minh) tử trận trong cuộc hải chiến nên quân Nhật chiếm được ưu thế. Về sau nhờ Toyotomi Hideyoshi chết, quân Nhật rút lui. Vì cuộc chiến này, triều Minh ngân khố trống rỗng, quân lương thiếu hụt, dân chúng khổ oán, nhân dịp đó người Nữ Chân (nhà Thanh) tấn công vùng biên giới đông bắc, lần lần chiếm cả Trung Hoa.
[1] Ở đây chỉ nước Nhật.
[2] Tức Bạch Y đảo 白衣島 tại Triều Tiên.
[3] Tên sông tại thủ đô Triều Tiên.