25/04/2024 23:14Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Thất ngôn bát cú; Nước: Việt Nam; Thời kỳ: Cận đại
Đăng bởi Vanachi vào 04/11/2013 09:06
Nguyên tác
五十衰年白髮新，
不堪憂病且憂貧。
花軒月影知非客，
竹徑風聲疑有人。
一枕黃粱真亦夢，
千年去鶴我何身。
坐看即羨扇中老，
倚澍啣杯不計春。
Phiên âm
Ngũ thập suy niên bạch phát tân,
Bất kham ưu bệnh thả ưu bần.
Hoa hiên nguyệt ảnh tri phi khách,
Trúc kính phong thanh nghi hữu nhân.
Nhất chẩm hoàng lương[1] chân diệc mộng,
Thiên niên khứ hạc ngã hà thân[2].
Toạ khan tức tiện phiến trung lão,
Ỷ chú hàm bôi bất kế xuân.Dịch nghĩa
Tuổi năm mươi đã già yếu tóc bắt đầu điểm bạc
Chỉ lo ốm lại lo nghèo khó lòng chịu nổi
Thấy bóng trăng ở giàn hoa biết rằng không phải khách
Nghe tiếng gió ở hàng tre ngờ là có người
Một giấc kê vàng sự thật cũng chẳng qua là mộng
Nghìn năm hoá hạc bay đi thân ta sẽ là thân nào?
Ngồi nhìn lại thích cái ông già vẽ ở trong quạt
Chỉ tựa cây nâng chén không tính bao nhiêu mùa xuânBản dịch của Lê Phụng
Năm mươi già ốm tóc sương
Lo nghèo lo bệnh hết đương nổi rồi
Hiên trăng vắng bạn lẻ loi
Tre già kẽo kẹt ngỡ người tới thăm
Tỉnh mơ một giấc kê vàng
Ngàn năm thành hạc thân tàn hoá ai
Ngồi nhìn hình quạt trong tay
Lão ông nâng chén dựa cây kệ đời
Rút từ Quế Sơn tam nguyên thi tập (A.3160).
[1] Giấc kê vàng. Truyện truyền kỳ đời Đường có chép: Lư sinh gặp một đạo sĩ ở quán Hàm Đan, phàn nàn nghèo túng. Đạo sĩ đưa cho một chiếc gối và bảo Lư sinh hãy gối đầu nằm ngủ. Trong khi đó chủ quán đang ngồi náu kê. Lư nằm mộng thấy lấy được vợ đẹp, lại giầu có rồi đỗ đạt làm quan to, cực kỳ phú quý mãi đến 80 tuổi mới chết. Lúc tỉnh dậy, vẫn thấy chủ quán ngồi nấu kê chưa chín. Lư kể lại giấc mộng, đạo sĩ cười bảo rằng: “Cuộc đời cũng chỉ như thế đấy thôi!“
[2] Đinh Lệnh Uy đời Hán học đạo ở núi Linh Hư, sau hoá thành hạc, trở về đất Lưu, bay liệng trên không, đọc lên mấy câu thơ rằng: “Hữu điểu, hữu điểu Đinh Lệnh Uy, Khứ gia thiên niên lim thuỷ quy, Thành quách như cố nhân dân phi, Hà tất học tiên trủng luy luy?” (Có chim, có chim Đinh Lệnh Uy, Xa nhà nghìn năm nay mới về, Thành quách như cũ nhân dân khác, Sao không học tiên mả lè sè?)