12/05/2024 22:04Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Thất ngôn bát cú; Nước: Việt Nam; Thời kỳ: Tây Sơn
Đăng bởi tôn tiền tử vào 15/03/2024 22:32
Nguyên tác
秋來河口賞秋燈，
一刻千金買不能。
客浦恰逢三五夜，
銀花光照一壺冰。
江山不夜挑詩興，
風月無邊對酒朋。
莫把尋常燈表看，
時調玉燭喜平徵。
Phiên âm
Thu lai, Hà Khẩu thưởng thu đăng,
Nhất khắc thiên kim mãi bất năng.
Khách phố cáp phùng tam ngũ dạ,
Ngân hoa[1] quang chiếu nhất hồ băng.
Giang sơn bất dạ[2] khiêu thi hứng,
Phong nguyệt vô biên đối tửu bằng.
Mạc bả tầm thường đăng biểu khán,
Thời điều ngọc chúc[3] hỉ bình trưng.Dịch nghĩa
Thu đến Hà Khẩu chơi đèn trung thu,
Một khắc ngàn vàng mua cũng mua.
Phố khách vừa vặn gặp đúng đêm rằm,
Hoa bạc chiếu sáng một bầu trời băng giá.
Núi sông không đêm, khêu gợi hứng thơ,
Gió trăng bao la sánh cùng bạn rượu.
Chớ coi đó là ngọn đèn tầm thường,
Mừng có đuốc ngọc, điềm thái bình, thời tiết thuận hoà.Bản dịch của Phạm Trọng Chánh
Thu sang Hà Khẩu đèn trung thu,
Một khắc ngàn vàng cũng muốn mua.
Khách đến gặp đêm rằm tháng bảy,
Ngân hoa chiếu sáng giá băng hồ.
Không đêm sông núi gieo thi hứng,
Trăng gió bao la sánh rượu bầu,
Chớ thấy tầm thường đèn chiếu sáng,
Thái bình đuốc ngọc thuận ôn hoà.
Hà Khẩu là phố Hàng Buồm. Nơi đây bán đèn trung thu làm đủ hình chim, cá, rồng, phượng, màu sắc đẹp đẽ.
[1] Chỉ ngọn đèn, do câu: “Hoả thụ ngân hoa hợp” (Cây lửa góp lại thành hoa bạc) của Tô Vị Đạo đời Đường.
[2] Trung thu thắp đèn sáng cả đêm như ban ngày.
[3] Đuốc ngọc theo giải thích Nhĩ nhã thi thì bốn mùa điều hoà là đuốc ngọc. Đời sau cho là đức độ nhà vua đẹp như ngọc và sáng như đuốc nên gọi là đuốc ngọc. Bài này cho thấy Đoàn Nguyễn Tuấn có ý ca tụng đức độ và tài năng vua Quang Trung thời thanh bình sau chiến thắng quân Thanh, bác bỏ đoạn gia phả họ Nguyễn Tiên Điền của Nguyễn Y viết cho rằng Đoàn Nguyễn Tuấn hợp với Nguyễn Du chống Tây Sơn.