23/04/2024 14:15Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Ngũ ngôn cổ phong; Nước: Việt Nam; Thời kỳ: Nguyễn
Đăng bởi hongha83 vào 06/04/2020 14:52
Nguyên tác
南中不可道，
夷虜最縱橫。
直括三州地，
何勞一寸兵。
靈州城已沒，
宋境戶誰扃。
驢技猶能逞，
豺心且日生。
至仁懷帝德，
神武望天聲。
此地多豪傑，
悠悠故國情。
Phiên âm
Nam trung bất khả đạo,
Di lỗ tối tung hoành.
Trực quát tam châu địa,
Hà lao nhất thốn binh.
Linh Châu[1] thành dĩ một,
Tống cảnh hộ thuỳ quynh.
Lư kỹ[2] do năng sính,
Sài tâm thả nhật sinh.
Chí nhân hoài đế đức,
Thần vũ vọng thiên thanh.
Thử địa đa hào kiệt,
Du du cố quốc tình.Dịch nghĩa
Tình cảm trong Nam thôi hết nói
Bọn giặc man rợ rất mực ngang ngược
Chiếm liền một lúc cả ba tỉnh
Chẳng tốn một tấc sắt nào
Thành Linh Châu đã mất rồi
Thì ai là người canh giữ cho bờ cõi nhà Tống
Nếu tài lừa địch còn giở giói ra được
Thì lòng lang, dạ sói của chúng ngày càng nảy sinh
Nhà vua luôn tỏ lòng chí nhân
Nhưng cũng ngóng đợi oai thần vũ của triều đình
Đất trong Nam vốn lắm hào kiệt
Họ vẫn vời vợi mối tình cố quốcBản dịch của Nguyễn Văn Huyền
Miền Nam thôi hết nói
Giặc dữ quá hoành hành
Chẳng tốn một tấc sắt
Chiếm luôn ba tỉnh thành
Linh Châu, thành đã mất
Nhà Tống, cổng ai canh?
Còn giở mẹo lừa được
Ắt là dạ sói sinh
Chí nhân, lòng thánh đế
Uy vũ cậy triều đình
Đất ấy lắm hào kiệt
Non nước vẫn nặng tình
[] Chẳng tốn một tấc sắt nào. Chỉ việc Phan Thanh Giản và Lâm Duy Hiệp ký hiệp ước nộp ba tỉnh phía tây Nam kỳ cho Pháp năm 1867.
[1] Tên thành ở phía tây bắc Trung Quốc. Khi thành này bị quân Kim chiếm thì triều đình nhà Tống không còn chống đỡ được nữa. Đây ý nói: Pháp đã chiếm Nam kỳ thì nước ta khó giữ được.
[2] Tài năng của con lừa. Theo điển: đất Kiềm vốn không có lừa. Một hôm có người mang lừa đến thả dưới núi. Con hổ thấy lừa rất sợ, sau lân la đến gần, lừa tức đá liền. Hổ biết rằng tài lừa chỉ đến thế liền nhảy vào cắn và ăn thịt. Do vậy, người ta dùng chữ “tài năng con lừa” để chê tài năng chỉ có vậy.