20/04/2024 09:30Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Thất ngôn bát cú; Nước: Việt Nam; Thời kỳ: Cận đại
Đăng bởi tôn tiền tử vào 25/04/2020 17:52
Nguyên tác
林青水碧迥塵埃，
剪棘披茅立將臺。
水砏月輪圓又缺，
風顚雲陣合還開。
霜侵皷角秋聲肅，
樹擁旌旗夜色開。
瘴雨蠻煙渾不管，
幾多仁智客徘徊。
Phiên âm
Lâm thanh thuỷ bích quýnh trần ai,
Tiễn cức phi mao lập tướng đài.
Thuỷ phấn nguyệt luân viên hựu khuyết,
Phong điên vân trận hợp hoàn khai.
Sương xâm cổ giác thu thanh túc,
Thụ ủng tinh kỳ dạ sắc khai.
Chướng vũ man yên hồn bất quản,
Kỷ đa nhân trí[1] khách bồi hồi.Dịch nghĩa
Nơi rừng xanh nước biếc, xa hẳn chỗ bụi bặm,
Cắt gai, phát cỏ tranh, dựng đài tướng.
Nước chảy róc rách khiến bóng trăng khi tròn khi khuyết,
Gió xô giạt làn mây tựa thế trận, khi dồn khi tản.
Sương ám vào tiếng trống, tiếng ốc hoà trong tiếng thu trang nghiêm,
Cây ôm ấp lấy cờ xí trong bóng đêm lan toả.
Quản gì mưa khói dầy đặc lam sơn chướng khí,
Bao nhiêu bậc trí nhân đã phải bồi hồi tấc dạ.Bản dịch của Trần Văn Nhĩ
Nước biếc non xanh, cách bụi trần,
Cắt gai phát cỏ dựng đồn quân.
Nước luồn khe suối trăng tròn khuyết,
Gió cuốn mây trời thế tụ tan.
Ốc quyện sương thu hồi trống giục,
Cây ôm cờ xí bóng đêm lan.
Quản gì sương khói nơi lam chướng,
Khiến dạ bồi hồi bao trí nhân.
Tuyển từ Yên Đổ tiến sĩ thi tập (VHv.1864).
Núi Mông Sơn ở phía tây huyện Chương Nghĩa, tỉnh Quảng Ngãi. Phía tây núi có đồn Tuy An. Có lẽ Nguyễn Khuyến làm bài này khi làm Bố chính Quảng Ngãi.
[1] Kẻ trí nhân. Luận ngữ có câu “Trí giả nhạo thuỷ, nhân giả nhạo sơn” (Bậc trí thích nước, bậc nhân vui với núi).