20/04/2024 19:57Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Thất ngôn tứ tuyệt; Nước: Việt Nam; Thời kỳ: Lý
Đăng bởi Vanachi vào 29/05/2006 04:41
Nguyên tác
天為衾枕地為氈，
日月同窗對我眠。
夜深不敢長伸足，
止恐山河社稷顛。
Phiên âm
Thiên vi khâm chẩm, địa vi chiên,
Nhật nguyệt đồng song đối ngã miên.
Dạ thâm bất cảm trường thân túc,
Chỉ khủng sơn hà xã tắc điên.Dịch nghĩa
Trời làm chăn gối, đất làm đệm,
Chung một cửa sổ, mặt trời mặt trăng nhìn ta ngủ.
Đêm khuya chẳng dám duỗi thẳng chân,
Chỉ sợ núi sông xã tắc nghiêng đổ.Bản dịch của (Không rõ)
Trời làm màn gối, đất làm chiên
Nhật nguyệt cùng ta một giấc yên
Đêm khuya chẳng dám dang chân duỗi
Chỉ sợ sơn hà xã tắc nghiêng.
Theo Công dư tiệp ký 公餘捷記 của Vũ Phương Đề 武芳瑅 thì lúc nhỏ Lý Công Uẩn hay nghịch, một hôm bị thầy phạt, trói bắt nằm dưới đất, đêm khuya muỗi đốt không ngủ được. Chú tiểu liền tức cảnh ngâm bài thơ này.
Tuy nhiên, Hoa Bằng trên tạp chí Tri tân đã tỏ ý nghi ngờ tính xác thực của bài thơ này. Theo sách Anh liệt truyện (không rõ tác giả) của Trung Quốc, Minh Thái Tổ Chu Nguyên Chương lúc còn nghèo phải nương nhờ chùa Hoàng Giác, được vị trưởng lão chùa yêu quý nên bị các sư trong chùa ghen ghét. Sau khi trưởng lão mất, Chu thường bị đạo hữu đối xử tàn tệ. Một hôm họ đóng cửa không cho vào ngủ, ông ngẩng nhìn sông Ngân, móc ngọc nhẹ rơi, liền tức cảm ngâm bài tuyệt cú (xem ở mục tác giả Chu Nguyên Chương), nội dung rất gần với bài này.