19/04/2024 08:36Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Thất ngôn cổ phong; Nước: Trung Quốc; Thời kỳ: Thịnh Đường
Đăng bởi tôn tiền tử vào 03/01/2015 22:00
Nguyên tác
鄧公馬癖人共知，
初得花驄大宛種。
夙昔傳聞思一見，
牽來左右神皆竦。
雄姿逸態何崷崒，
顧影驕嘶自矜寵。
隅目青熒夾鏡懸，
肉駿碨礌連錢動。
朝來久試華軒下，
未覺千金滿高價。
赤汗微生白雪毛，
銀鞍卻覆香羅帕。
卿家舊賜公取之，
天廄真龍此其亞。
晝洗須騰涇渭深，
朝趨可刷幽並夜。
吾聞良驥老始成，
此馬數年人更驚。
豈有四蹄疾於鳥，
不與八駿俱先鳴。
時俗造次那得致，
雲霧晦冥方降精。
近聞下詔喧都邑，
肯使騏驎地上行。
Phiên âm
Đặng công[1] mã phích nhân cộng tri,
Sơ đắc hoa lưu Đại Uyển[2] chủng.
Túc tích truyền văn tư nhất kiến,
Khiên lai tả hữu thần giai tủng.
Hùng tư dật thái hà tô tuỵ,
Cố ảnh kiêu tê tự căng sủng.
Ngung mục thanh huỳnh lai kính huyền,
Nhục tuấn ổi lỗi liên thiết động.
Triêu lai cửu thí hoa hiên hạ,
Vị giác thiên kim mãn cao giá.
Xích hãn vi sinh bạch tuyết mao,
Ngân an khước lý hương la phạ.
Khanh gia cựu tứ công thủ chi,
Thiên cứu chân long thử kỳ á.
Trú sái tu đằng Kinh, Vị thâm,
Triêu xu khả loát U, Tinh dạ.
Ngô văn lương ký lão thuỷ thành,
Thử mã sổ niên nhân cánh kinh.
Khởi hữu tứ đề tật vu điểu,
Bất dữ bát tuấn câu tiên minh.
Thì tục tạo thứ na đắc trí,
Vân vụ hối minh phương giáng tinh.
Cận văn hạ chiếu huyên đô ấp,
Khẳng sử kỳ lân địa thượng hành.Dịch nghĩa
Bệnh ham ngựa của Đặng công ai cũng biết,
Vừa mới được con hoa thông giống vùng Đại Uyển.
Xưa chỉ nghe đồn nên mong được thấy một lần,
Giắt tới hai bên hồn như bị thu mất,
Dáng oai nghiêng, vẻ chững chạc sao mà cao ngạo thế,
Nghiêng bóng, hí vang tự lấy làm kiêu.
Khoé mắt như có đom đóm xanh trước gương treo,
Bắp thịt rắn chắc như một khối sắt rung động.
Chiều tới đã thử mãi dưới hàng hiên đẹp,
Chưa biết rằng con ngựa này giá cao đến ngàn vàng.
Mồ hôi máu rỉ ra nơi lông trắng như tuyết,
Yên vàng còn được phủ miếng lụa thơm.
Nhà bên vợ cho ông, ông nhận lấy,
So với con rồng đích thực nơi chuồng ngựa của triều đình thì nó đứng sau,
Ban mai nhảy nhót tắm nơi sông Kinh, Vị sâu,
Chiều đã chạy tới vùng châu U, châu Tinh để lau sạch trong đêm.
Tôi nghe nói ngựa tài khi già mới thành,
Thế mà con ngựa này mới có vài tuổi thôi mà người đã e dè nó.
Có phải vì nó nó bốn bàn chân như chim hay không,
Đã không cùng với ngựa tốt khác cùng hí trước.
Thói đời nhố nhăng sao mà tới được,
Mây mù mờ mờ rồi sau mới tỏ sáng.
Gần đây nghe nói nhà vua mới ra lệnh cho khắp thành thị thôn quê,
Không cho ngựa tốt được chạy trên đườngBản dịch của Phạm Doanh
Đặng công thích ngựa ai cũng hay,
Mới được giống ngựa vùng Đại Uyển.
Xưa nghe nói hoài, mong được coi,
Giắt tới, mọi người hồn mê mẩn.
Dáng dấp uy nghi sao mà kiêu,
Ngểnh cổ hí vang sao uyển chuyển.
Khoé mắt đốm sáng tựa gương treo,
Bắp thịt cuồn cuộn như sắt uốn.
Sớm ra thử mãi dưới hàng hiên,
Chưa biết ngựa này giá đắt tiền.
Lông trắng thấy mồ hôi đỏ rỉ,
Yên vàng có khăn lụa phủ lên.
Nhà vợ đem cho ông nhận lấy,
Ngựa vua so ra nó kế liền.
Sông Kinh, Vị tắm nhảy ban sáng,
Miền U, Tinh lau khô khi đêm.
Ta nghe ngựa giỏi, già mới thành,
Thế mà con này trẻ đã nhanh.
Há vì bốn chân lẹ như cắt,
Chẳng đợi con khác cùng hí inh.
Thói đời nhố nhăng theo sao nổi,
Mây khói mù tối rồi sáng tinh.
Mới nghe chiếu vua truyền khắp chốn,
Không cho ngựa tốt chạy quẩn quanh.
(Năm 754)
Nguyên chú: “Thái thường Lương khanh sắc tứ mã dã, Lý Đặng công ái nhi hữu chi, mệnh Phủ chế thi” 太常梁卿敕賜馬也，李鄧公愛而有之，命甫製詩 (Ông Lương, quan hầu cận vua, được vua ban cho ngựa, ông Đặng công họ Lý thích nên được nhường lại, sai Phủ làm bài thơ).
[1] Người trong hoàng tộc (họ Lý) được phong tước Đặng công.
[2] Tên nước xưa vùng Tây Vực, nơi phát xuất giống ngựa tốt.