27/04/2024 01:07Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới

Tự do
Liberté

Tác giả: Victor Hugo - Victor Marie Hugo

Nước: Pháp
Đăng bởi hongha83 vào 28/09/2013 09:29

 

Nguyên tác

De quel droit mettez-vous des oiseaux dans des cages?

De quel droit ôtez-vous ces chanteurs aux bocages,
Aux sources, à l'aurore, à la nuée, aux vents?
De quel droit volez-vous la vie à ces vivants?
Homme, crois-tu que Dieu, ce père, fasse naître
L'aile pour l'accrocher au clou de ta fenêtre?
Ne peux-tu vivre heureux et content sans cela?
Qu'est-ce qu'ils ont donc fait tous ces innocents-là
Pour être au bagne avec leur nid et leur femelle?

Qui sait comment leur sort à notre sort se mêle?
Qui sait si le verdier qu'on dérobe aux rameaux,
Qui sait si le malheur qu'on fait aux animaux
Et si la servitude inutile des bêtes
Ne se résolvent pas en Nérons sur nos têtes?
Qui sait si le carcan ne sort pas des licous?
Oh! de nos actions qui sait les contre-coups,
Et quels noirs croisements ont au fond du mystère
Tant de choses qu'on fait en riant sur la terre?
Quand vous cadenassez sous un réseau de fer
Tous ces buveurs d'azur faits pour s'enivrer d'air,
Tous ces nageurs charmants de la lumière bleue,
Chardonneret, pinson, moineau franc, hochequeue,
Croyez-vous que le bec sanglant des passereaux
Ne touche pas à l'homme en heurtant ces barreaux?

Prenez garde à la sombre équité. Prenez garde!
Partout où pleure et crie un captif, Dieu regarde.
Ne comprenez-vous pas que vous êtes méchants?
À tous ces enfermés donnez la clef des champs!
Aux champs les rossignols, aux champs les hirondelles;
Les âmes expieront tout ce qu'on fait aux ailes.
La balance invisible a deux plateaux obscurs.
Prenez garde aux cachots dont vous ornez vos murs!
Du treillage aux fils d'or naissent les noires grilles;
La volière sinistre est mère des bastilles.
Respect aux doux passants des airs, des prés, des eaux!
Toute la liberté qu'on prend à des oiseaux
Le destin juste et dur la reprend à des hommes.
Nous avons des tyrans parce que nous en sommes.
Tu veux être libre, homme ? et de quel droit, ayant
Chez toi le détenu, ce témoin effrayant?
Ce qu'on croit sans défense est défendu par l'ombre.
Toute l'immensité sur ce pauvre oiseau sombre
Se penche, et te dévoue à l'expiation.
Je t'admire, oppresseur, criant: oppression!
Le sort te tient pendant que ta démence brave
Ce forçat qui sur toi jette une ombre d'esclave
Et la cage qui pend au seuil de ta maison
Vit, chante, et fait sortir de terre la prison.

Bản dịch của Khương Hữu Dụng

Các ngươi có quyền gì nhốt chim vào lồng nhỏ?

Các ngươi có quyền gì tách những ca sĩ này khỏi rừng cây?
Khỏi suối ngàn, rạng đông và mênh mông khói gió?
Các ngươi có quyền gì đánh cắp cuộc đời lồng lộng trời mây?
Hay ngươi tưởng Thượng đế sinh ra chiếc cánh
Để ngươi đóng đinh treo trên cửa sổ ngày ngày?
Niềm vui của đời ngươi có vì vậy mà thêm lấp lánh?
Chúng có tội tình gì, những sinh vật nhỏ thơ ngây
Để tổ ấm, vợ con bị giam cầm trong ngục tối?

Ai biết số phận chúng quan hệ gì với số phận chúng ta?
Ai biết con khổng tước ta bắt về từ trên cành nhội
Ai biết những bạo hành làm thú vật xót xa
Và sự nô lệ vô ích quàng lên cổ chúng
Lại chẳng dẫn đến Nêrông trên đầu cổ con người?
Sợi dây tròng cổ bò có thể sinh ra những xích xiềng kinh khủng?
Ôi! Hành động của ta rồi nhân quả thế nào?
Ai biết việc ta vừa làm vừa cười trên Trái đất
Sẽ gặp những giao điểm bi đát nào trong thế giới của đêm thâu?
Khi các ngươi giam cầm trong cũi sắt
Tất cả những con vật sinh ra để tuý luý trời
Bầy cá kình đáng yêu của mênh mông ánh sáng
Chim sáo, chim ri, chim rẻ quạt, chìa vôi
Các ngươi có nghĩ rằng chiếc mỏ con vàng anh máu đẫm
Khi mổ những chấn song lồng giam, không động chạm tới con người?

Hãy liệu chừng! Hãy liệu chừng! Lẽ công bằng thảm khốc
Bất cứ đâu một sinh vật bị cầm tù khóc lóc kêu than
Đều có mặt Cao Xanh rọi tới - Hỡi con người ác độc!
Hãy xét mình và mở tung cánh cửa các nhà giam
Cho chim nhạn, chim oanh phơi phới
Những vi phạm sự bay, rồi báo oán đến linh hồn
Chiếc cân vô hình hai đĩa bập bềnh bóng tối
Hãy coi chừng những nhà giam ta trang điểm trên tường
Sợi lưới vàng sẽ sinh ra những hàng rào giam giữ
Lồng nuôi chim thê lương là mẹ đẻ các nhà tù
Hãy trọng những khách du của khoảng không, dòng sông, bãi cỏ
Định mệnh khắc nghiệt và công minh bắt nhân loại phải đền bù
Tất cả khoảng tự do ta lấy đi của bầy chim nhỏ
Bạo chúa ngồi trên đầu ta vì bản chất chúng ta
Tàn bạo. Con người có quyền gì đòi tự do khi tự tay càn rỡ
Cầm tù những chứng nhân kia khủng khiếp ở trong nhà?
Vật ngươi tưởng yếu hèn có bóng đêm che chở
Cả đất trời trên con chim bất hạnh âu lo
Và vạch mặt gọi tên người hỏi tội:
Ôi! Kẻ cướp Tự do kêu gào mất Tự do!
Số phận đã đến gần khi ngươi điên rồ phạm lỗi
Nỗi đau của phạm nhân in bóng đen nô lệ xuống đầu thù
Và chiếc lồng ngươi treo nơi ngưỡng cửa
Nhảy nhót, véo von xui Trái đất mọc nhà tù!

In từ trang: https://www.thivien.net/ » Victor Hugo » Tự do