28/04/2024 00:40Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Kinh thi; Nước: Trung Quốc; Thời kỳ: Chu
Đăng bởi Vanachi vào 03/10/2005 21:58
Nguyên tác
溱與洧，
方渙渙兮。
士與女，
方秉蕳兮。
女曰：「觀乎？」
士曰：「既且。」
「且往觀乎
洧之外，
洵訏且樂。」
維士與女，
伊其相謔，
贈之以勺藥。
Phiên âm
Trân dữ Vĩ
Phương viên viên (hoán hoán) hề.
Sĩ dữ nữ,
Phương bỉnh kiên (gian) hề.
Nữ viết: Quan hồ.
Sĩ viết: Ký thư,
Thả vãng quan hồ,
Vĩ chi ngoại,
Tuân hu thả lạc.
Duy sĩ dữ nữ,
Y kỳ tương hước,
Tặng chi dĩ thược dược.Dịch nghĩa
Sông Trân và sông Vĩ
Nước vừa lai láng (vì vào mùa xuân, nước đá vừa tan).
Cậu trai và cô gái,
Vừa cầm nhánh hoa lan (mới hái).
Cô gái nói: đi xem.
Cậu trai nói: đã đi xem rồi.
Cô gái lại nói: hãy đi xem,
Phía ngoài sông Vĩ,
Tin chắc là to rộng và vui vẻ.
Rồi cậu trai và cô gái,
Nhân đấy mà nô đùa với nhau.
Rồi cậu trai tặng cô gái cành hoa thược dược để kết ân tình (trai gái lấy nhau không do lễ nghĩa, lại mượn cớ đi xem tục hái hoa để dâm bôn với nhau).Bản dịch của Tạ Quang Phát
Dòng sông Vĩ với sông Trân,
Thuỷ triều vào khoảng mùa xuân dẫy đầy.
Khắp vùng con gái con trai,
Hoa lan mới bẻ cầm tay trao lời.
Nàng rằng: sao chẳng xem chơi?
Chàng rằng: vừa mới đến rồi xem qua.
Nàng thêm: hãy đến xem mà,
PHía ngoài sông Vĩ đôi ta đến cùng.
Chắc là vui thú mênh mông,
Rủ nhau sánh bước đi chung hai người.
Lại nhân dịp ấy vui cười,
Tặng nàng thược dược ghi lời ái ân.
Chú giải của Chu Hy:
Chương này thuộc phú mà hứng.
hoán hoán (đọc viên viên cho hợp vận): dáng nước mùa xuân lai láng đầy dẫy, vì là mùa nước đá mới tan ra.
gian (đọc kiên cho hợp vận): cây hoa lan, cọng và lá giống cây trạch lan đốt dài mà rộng, trong đốt màu đỏ, cao bốn năm thước.
thư: tiếng ngữ trợ từ.
tuân: tin chắc.
hu: to.
thược dược: cũng là cây có hương thơm, tháng ba nở hoa, hương và sắc dễ mến.
Theo phong tục nước Trịnh, vào ngày tỵ trong thượng tuần tháng ba, người ta hái hoa lan ở trên bờ sông để trừ tai và cầu phúc. Cho nên cô gái hỏi cậu trai rằng: sao lại không đi xem hái hoa. Cậu trai đáp: tôi đã đi đến rồi. Cô gái lại yêu cầu: hãy đi xem, vì là ngoài sông Vĩ, đất to rộng, có thể vui chơi ở đấy. Cho nên cậu trai và cô gái (đều đi đến đấy) cùng nô đùa với nhau, rồi lại lấy hoa thượng dược mà tặng để kết ân tình nồng hậu.