27/04/2024 00:54Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Cổ phong (cổ thể); Nước: Việt Nam; Thời kỳ: Cận đại
Đăng bởi tôn tiền tử vào 01/05/2020 17:09
Nguyên tác
我邑裴園處，
我先之所廬，
我先考舘門乃移居，
至今四十年，
我再營別墅。
土一高又是裴園處，
人以舊宅建棟梁。
規制仍存，
雖非舊宅址，
猶是舊裴園。
園畔有修竹猗猗，
一何綠綠。
有時來清風，
縈紆入我屋。
園外有芳池湜湜，
一何清清。
有時上明月，
微光搖我楹。
小鳥巢一枝，
流波為舊浦。
遐想百世上，
神彩自如故。
Phiên âm
Ngã ấp Bùi viên xứ,
Ngã tiên chi sở lư,
Ngã tiên khảo quán môn nãi di cư,
Chí kim tứ thập niên,
Ngã tái doanh biệt thự.
Thổ nhất cao hựu thị Bùi viên xứ,
Nhân dĩ cựu trạch kiến đống lương.
Quy chế nhưng tồn,
Tuy phi cựu trạch chỉ,
Do thị cựu Bùi viên.
Viên bạn hữu tu trúc y y,
Nhất hà lục lục.
Hữu thời lai thanh phong,
Oanh vu nhập ngã ốc.
Viên ngoại hữu phương trì thắc thắc,
Nhất hà thanh thanh.
Hữu thời thướng minh nguyệt,
Vi quang dao ngã doanh.
Tiểu điểu sào nhất chi,
Lưu ba vi cựu phố.
Hà tưởng bách thế thượng,
Thần thái tự như cố.Dịch nghĩa
Làng ta ở xứ Vườn Bùi
Nơi nhà ta ở trước đây
Cha ta dạy học mà chuyển đến đó
Tới nay đã bốn mươi năm
Ta lại làm ngôi nhà riêng
Trên mảnh đất một sào cũng ở xứ Vườn Bùi
Nhân có rường cột ngôi nhà cũ
Mực thước nay vẫn còn
Tuy chẳng phải trên nền nhà cũ
Song cũng vẫn là xứ vườn Bùi xưa
Quanh vườn tre trúc xum xuê
Sao mà xanh mướt
Mỗi khi gió mát thổi
Lại quanh quẩn vào nhà ta
Ngoài vườn có áo thơm ngăn ngắt
Sao mà trong văn vắt
Mỗi khi trăng tỏ lên cao
Ánh sáng mảnh mai lay động cây cột nhà to
Con chim nhỏ làm tổ ở một cành
Làn sóng dập dềnh giạt vào bến cũ
Nghĩ xa đến chuyện đời trăm năm
Thì thần thái vẫn giữ được như xưaBản dịch của Trần Văn Nhĩ
Xứ vườn Bùi, làng xưa ta đó
Nhà cha ta trước ở đất này
Cha ta dạy học nơi đây
Kể năm thấm thoắt đến rày bốn mươi
Ta lại dựng nên ngôi nhà mới
Đất một sào ở cuối vườn Bùi
Nếp xưa, rường cột sẵn rồi
Mà nay mực thước hai đời vẫn nguyên
Tuy chẳng dựng trên nền nhà cũ
Song vẫn vườn Bùi đó, xóm quê
Quanh vườn tre trúc xum xuê
Mà sao xanh mướt, xanh mê mẩn lòng
Gió lành thổi tâm hồn khoan khoái
Lại quẩn quanh hiên chái vào ra
Ao thơm ngăn ngắt vườn ta
Trong xanh văn vắt như là gương trong
Khi trăng tỏ ánh lồng gợn bóng
Tia mảnh mai lay động cột nhà
Chim con làm tổ cành ta
Lăn tăn gợn sóng, dạt qua bến này
Trăm năm ngẫm ngợi xưa nay
Phong quang nếp cũ ngày rày vẫn nguyên
Tuyển từ Yên Đổ tiến sĩ thi tập (VHv.1864).
Vườn Bùi nay là thôn Vị Hạ, xã Yên Đổ, nay là xã Trung Lương, huyện Bình Lục, tỉnh Hà Nam, là quê hương Nguyễn Khuyến.