28/04/2024 02:11Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Ca trù (hát nói); Nước: Việt Nam; Thời kỳ: Cận đại
Đăng bởi karizebato vào 26/11/2009 00:46
Mưỡu:
Ngồi buồn nhớ chuyện người xưa,
Nhớ ông Gia Cát bây giờ nơi nao?
Sáu phen Bắc phạt họ Tào,
Kỳ Sơn chí khí anh hào nghìn thu.
Nói:
Lục xuất Kỳ Sơn Gia Cát Lượng[1],
Tấm trung tinh treo sáng cõi nhân hoàn.
Biểu xuất sư[2] hoà lệ chứa chan,
Bao xiết nghĩ giang san cùng ấu chúa[3].
Thành bại, hưng vong, nguyên hữu số,
Tranh hùng cát cứ khả do nhân.[4]
Cuộc trần ai còn có sức kinh luân,
Sao đã chịu tam phân hình đỉnh túc[5].
Anh hùng tự cổ nan tri túc[6],
Kể làm chi vinh nhục nghĩa hư vô.
Diệt Tào rồi sẽ thôn Ngô.
[1] Chữ Hán: 六出岐山諸葛亮. Nghĩa: Gia Cát Khổng Minh sáu lần đem quân ra Kỳ Sơn đánh Tào Tháo.
[2] Bài biểu xin xuất quân. Gia Cát Lượng hai lần cử binh đi đánh Nguỵ đều dâng biểu lên trần tình với Thục Hậu Chủ là nên đánh Nguỵ để thống nhất thiên hạ. Hai bài biểu lời văn khích thiết, ai xem cũng phải rỏ nước mắt. Đời sau gọi là Xuất sư biểu. Thơ Vịnh Vũ Hầu của Bạch Cư Dị: “Tiền hậu xuất sư di biểu tại, Linh nhân nhất lãm lệ triêm khâm” 前後出師遺表在，令人一覽淚沾襟 (Hai bài biểu xuất sư còn sót lại, Người xem xong nước mắt đẫm áo).
[3] Chỉ Thục Hậu Chủ.
[4] Chữ Hán: 成敗興亡原有數，爭雄割據可由人. Nghĩa: Việc thành bại, hưng thịnh hay suy vong đều do số trời định trước, Việc tranh hùng chia bờ cõi là bởi con người.
[5] Đỉnh túc là chân vạc, ý nói ba nước Nguỵ Thục Ngô ở thế chân vạc.
[6] Chữ Hán: 英雄自古難知足. Nghĩa: Từ xưa tới nay anh hùng biết thế nào là đủ.