19/04/2024 21:19Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Thất ngôn bát cú; Nước: Trung Quốc; Thời kỳ: Vãn Đường
Đăng bởi tôn tiền tử vào 15/02/2014 18:14
Nguyên tác
元載相公曾借箸，
憲宗皇帝亦留神。
旋見衣冠就東市，
忽遺弓劍不西巡。
牧羊驅馬雖戎服，
白髮丹心盡漢臣。
唯有涼州歌舞曲，
流傳天下樂閑人。
Phiên âm
Nguyên Tải[1] tướng công tằng tá trợ[2],
Hiến Tông hoàng đế diệc lưu thần.
Toàn kiến y quan tựu đông thị[3],
Hốt di cung kiếm bất tây tuần.
Mục dương khu mã tuy Nhung phục,
Bạch phát đan tâm tận Hán thần.
Duy hữu Lương Châu[4] ca vũ khúc,
Lưu truyền thiên hạ lạc nhàn nhân.Dịch nghĩa
Tể tướng Nguyên Tải từng dâng kế sách,
Hoàng đế Hiến Tông mê thần tiên.
Có người dâng kế sách khôi phục đấy,
Hốt nhiên vua băng hà nên việc tây chinh phế bỏ.
Những người chăn dê tuy mặc quần áo người Nhung,
Nhưng đến bạc đầu vẫn một lòng là dân Hán.
Chỉ rằng điệu hát Lương Châu,
Vẫn lưu truyền trong bọn họ lúc nhàn rỗi.Bản dịch của Nguyễn Minh
Tướng Nguyên Tải từng dâng kế sách
Đường Hiến Tông lại thích thần tiên
Có người hiến kế dâng lên
Nhưng vua bỗng chợt quy tiên không dùng
Người dân ở trong vùng giặc chiém
Mặc áo Nhung vẫn niệm Hán triều
Lương Châu điệu hát có điều
Người ta vẫn hát ra chiều thảnh thơi
Hà Hoàng là đất ở thượng lưu sông Hoàng Hà, còn gọi là Hà Tây, nơi biên giới tây bắc Trung Quốc, bị bộ tộc Nhung chiếm cứ từ đời vua Đường Túc tông.
[1] Tể tướng đời Đường Đại Tông, dâng kế sách khôi phục nhưng không được dùng.
[2] Nghĩa đen là mượn đũa, chỉ việc hiến kế. "Sử ký" có chép tích Trương Lương mượn đũa của Lưu Bang trong lúc đang ăn để bày tỏ kế sách.
[3] Mượn tích Triếu Thác dâng kế lên vua Hán Cảnh Đế, trong bài ngụ ý có người dâng kế lên Đường Hiến Tông khôi phục Hà Hoàng.
[4] Điệu hát cổ của các bộ tộc phía tây bắc Trung Quốc.