19/04/2024 08:40Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Thất ngôn tứ tuyệt; Nước: Việt Nam; Thời kỳ: Cận đại
Đăng bởi Nguyễn Thanh Lộc vào 22/10/2016 21:54
Nguyên tác
清山碧水擁孤墳，
風雨千涯泣故人。
未敢盡情捐血淚，
回頭國土正沈淪。
Phiên âm
Thanh sơn bích thuỷ ủng cô phần,
Phong vũ thiên nhai[1] khấp cố nhân.
Vị cảm tận tình quyên huyết lệ,
Hồi đầu quốc thổ chính trầm luân.Dịch nghĩa
Non xanh nước biếc ôm lấy nấm mồ lẻ loi,
Mưa gió nơi chân trời khóc người cũ.
Chưa dám hết lòng tuôn nước mắt bằng máu,
Nhìn về đất nước chính đang ở trong cảnh chìm đắm.Bản dịch của Huỳnh Thúc Kháng
Non xanh nước biếc nấm mồ côi,
Mưa gió thương ai một góc trời.
Chưa dám hết lòng tuôn nước mắt,
Ngoảnh về nước cũ vẫn chơi vơi.
Lời tự: “Dương Thạc mộ tại Côn Lôn” 楊碩墓在崑崙 (Mộ Dương Thạc ở Côn Lôn).
Dương tú tài tên là Dương Thạc 楊碩, hiệu Trường Đình, một chí sĩ hoạt động cách mạng trong phong trào Duy Tân ở Quảng Nam, bị đày Côn Đảo rồi ốm chết tại đó. Các chí sĩ thương tiếc, dựng mộ chí kỷ niệm. Tác giả cũng đang bị giam ở đây trong thời gian đó.
Bài thơ này từng được sử dụng trong phần đọc thêm SGK Văn học 11 giai đoạn 1990-2006 với tiêu đề Điếu Dương Trường Đình, nhưng đã được lược bỏ trong SGK Ngữ văn 11 từ 2007.
[1] Bài này này được Phan Chu Trinh chép hai lần trong di cảo Quốc âm tạp vịnh. Hai bài giống hết nhau, trừ ở bài thơ thứ nhất thay vì thiên nhai tác giả lại chép tiêu tiêu (chỉ mưa gió tơi bời). Chúng tôi chọn bài thứ hai làm chính.