20/04/2024 10:18Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Thất ngôn bát cú; Nước: Việt Nam; Thời kỳ: Cận đại
Đăng bởi hảo liễu vào 21/01/2015 13:37
Nguyên tác
鳳舞鸞翔不敢誇，
秋江幾度嘆寒鴉。
效顰自信輸西子，
進寵何堪倩麗華。
雲若有香應染月，
風如無恨莫愁花。
啣泥舊燕歸新社，
蕭索當辰飲恨多。
Phiên âm
Phụng vũ loan tường bất cảm khoa,
Thu giang kỷ độ thán hàn nha.
Hiệu tần tự tín thâu Tây Tử[1],
Tiến sủng hà kham thiến Lệ Hoa[2].
Vân nhược hữu hương ưng nhiễm nguyệt,
Phong như vô hận mạc sầu hoa.
Hàm nê cựu yến quy tân xã[3],
Tiêu tác đương thần ẩm hận đa.Dịch nghĩa
Loan bay phượng múa chỉ sợ cảnh phơi bày
Quạ lẻ bao lần gọi bầy bên dòng sông mùa thu
Cau mày tự tin rằng mình đẹp hơn nàng Tây Thi
Được sủng ái còn hơn nàng Lệ Hoa
Mây nếu có hương thơm nên toả vào ánh trăng
Gió nếu như không ghét thì buồn vì hoa
Chim yến cũ ngậm bùn bay về làm tổ năm mới
Buồn thương năm xưa vẫn còn nhiềuBản dịch của Nguyễn Hữu Vinh
Phượng loan múa lượn sợ khoe bày
Mấy lượt sông thu quạ gọi bầy
Tây Tử dễ so cau mặt đẹp
Lệ Hoa khó sánh sủng ân dày
Có hương lồng nguyệt mây nên toả
Chẳng hận sầu hoa gió hãy bay
Yến cũ xây sào sang xuân mới
Buồn thương năm nọ hận còn đầy
[1] Tức Tây Thi 西施, gái nước Việt đời Xuân thu, nhan sắc tuyệt thế. Nước Việt thua nước Ngô, mưu thần Phạm Lãi 范蠡 âm mưu với vua Việt là Câu Tiễn 勾踐 đem Tây Thi dâng cho vua Ngô là Phù Sai 夫差. Phù Sai say đắm nhan sắc Tây Thi, sau Ngô bị Việt diệt. Tương truyền sau khi Phù Sai chết, Tây Thi theo Phạm Lãi ngao du Ngũ hồ 五湖 rồi biệt tích.
[2] Tức Trương Lệ Hoa 張麗華, một cung phi rất được vua Trần Hậu Chủ 陳後主 sủng ái, làm cung điện bằng quế thơm cho ở.
[3] Chỉ tiết xuân xã, ngày sau tiết lập xuân, nhưng trước tiết thanh minh. Tương truyền vào những ngày này chim én từ phương nam bay đến. Tân xã chỉ mùa xuân mới về. Bài từ "Phá trận tử" 破陣子 của Án Thù 晏殊 có câu "Yến tử lai thì tân xã, Lê hoa lạc hậu thanh minh" 燕子來時新社，梨花落後清明 (Chim én bay về vào tiết trời xuân xã năm mới, Sau khi hoa lê rụng xuống là tiết thanh minh).