20/04/2024 17:32Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Kinh thi; Nước: Trung Quốc; Thời kỳ: Chu
Đăng bởi Vanachi vào 05/10/2005 12:15
Nguyên tác
俴駟孔群，
厹予鋈錞，
蒙伐有苑。
虎韔鏤膺，
交韔二弓，
竹閉緄縢。
言念君子，
載寢載興；
厭厭良人，
秩秩德音。
Phiên âm
Tiển tứ khổng quần,
Cầu mâu ốc chuân (đội).
Mông phạt hữu uân (uyển).
Hổ sướng lậu ưng,
Giao sướng nhị quăng (cung).
Trúc bế cổn đằng.
Ngôn niệm quân tử.
Tái tẫm tái hứng.
Yêm yêm lương nhân,
Trật trật đức ưng (âm).Dịch nghĩa
Bốn ngựa (kéo xe) mặc giáp mỏng rất điều hoà với nhau,
Cây mâu lưỡi ba góc có mạ bạc ở cạnh dưới.
Cái thuẫn có vẽ lông lộn xộn cho có văn vẻ.
Bao cung thì bằng da cọp, dây đai ở ức ngựa có mạ vàng.
Hai chiến cung thì để tréo nhau ở trong bao.
Có đồ giữ cung bằng tre và có dây thừng buộc lại.
Em nhớ đến chàng,
Khi ngủ, khi thức (cứ không yên).
Chàng thì tính tình yên tịnh,
Chàng nói năng trật tự đàng hoàng.Bản dịch của Tạ Quang Phát
Mặc giáp mỏng điều hoà bốn ngựa,
Mạ bạc trông sáng sủa lưỡi mâu.
Thuẫn thì lông vẽ nhiều màu.
Dây đai vàng chói, cung bao da hùm.
Trong một bao hai cung tréo lại.
Kẹp bằng tre dây mãi buộc ràng.
Chàng ôi! Em cứ nhớ chàng,
Những khi thức ngủ nào an dạ này.
Tính yên lặng thường ngày chàng giữ,
Chàng nói năng trật tự đàng hoàng.
Chú giải của Chu Hy:
Chương này thuộc phú.
tiểu tứ: bốn ngựa đều có giáp làm bằng sắt mỏng, là muốn cho ngựa được nhẹ nhàng và dễ luyện tập, xoay trở.
khổng: rất.
quan: điều hoà.
cầu mâu: cây mâu lưỡi ba góc.
ốc đội (đọc chuân cho hợp vận): lấy bạc mạ lên cạnh bằng ở dưới của lưỡi mâu ba góc.
mông: lộn xộn nhiều thứ.
phạt: cây thuẫn, tên riêng của cây thuẫn.
uyển (đọc uân cho hợp vận): dáng có văn vẻ, vẽ nhiều thứ lông lộn xộn trên cái thuẫn.
hổ sướng: lấy da cọp làm thành bao đựng cung.
lậu ưng: lấy vàng mạ sợi dây đai ở ức con ngựa.
giao sướng: để hai dây cung tréo nhau ở trong cái bao đựng cung. Nói đặt yên, cái ngã qua, cái ngã lại, ắt là có hai dây cung, để dự bị cho cây nào hư thì thay.
bế: đồ kẹp để giữ cho cung không hư. Sách Nghi Lễ viết là bí.
cổn: sợi dây thừng.
đằng: buộc. Lấy tre làm đồ kẹp giữ cung, lấy dây thừng đã buộc lại với dây cung để tháo dây. Cái đồ kẹp ấy sẽ khiến cây cung được ngay.
tái tẫm tái hưng (khi ngủ khi dậy): nói nhớ chàng tha thiết, khi ăn uống, thức ngủ, không lúc nào yên.
yêm yêm: lạng lẽ, yên tịnh.
trật trật: có thứ tự.