Gửi các đồng chí Đông Kinh nghĩa thục

Khi Pháp càng mạnh và tăng cường bắt bớ, nhiều nhà ái quốc bị sa lưới, số đông ở hải ngoại phải tạm ngưng hoạt động, người thì làm ruộng chờ thời, người thì kiếm chỗ dạy học. Chán ngán thế cuộc nhất là Nguyễn Thượng Hiền, thấy con một nhà cách mạng mà đi làm mật thám cho Pháp, nên nản chí, đầu thiền gõ mõ ở Hàng Châu, sau khi gửi cho đồng chí bài thơ này.

[1] Tín Quốc Công tức Văn Thiên Tường là một nhà ái quốc đời Tống (Trung Quốc), chống với quân Minh xâm lăng, thất bại, bị giam, chịu chết chứ không đầu hàng. Ông có câu thơ: “Nhân sinh tự cổ thuỳ vô tử, Lưu thử đan tâm chiếu hãn thanh” (Tự cổ làm người ai chẳng chết, Lòng son lưu lại miếng tre xanh). Hãn thanh là tre chảy mồ hôi. Hồi cổ, chưa có giấy, phải khắc chữ lên tre. Muốn cho tre mau khô, người ta đốt cho tre chảy bớt nước ra.