21/04/2024 03:20Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Lục bát; Nước: Việt Nam; Thời kỳ: Hậu Lê, Mạc, Trịnh-Nguyễn
Đăng bởi 阮嘉平 vào 18/09/2021 14:06
Này lời nhủ kẻ làm tôi:
Hết ngay ra sức giúp đời cho yên.
Văn thì công chính thường gìn,
Kính vâng ti sự[1] cần quyền sớm khuya,
Phải chăm hiến thế[2] hợp nghi,
Khiến trong công dịch đều thì đắc trung[3],
Chẳng nên giam mặc[4] lôi đồng[5],
Nấy nhau[6] mà chẳng có lòng sửa sang.
Kiện bàn[7] thiện ác cho tường,
Mà phân khúc trực rõ ràng kẻo oan.
Chẳng nên dung túng kẻ gian,
Vì tài[8] vì nghĩa[9] mà toan kết bè.
Võ thì hãn ngữ[10] việc lề,
Phải cùng lòng sức một bề trước sau.
Trị quân giảng tập cho làu,
Khiến đều tinh nhuệ đua nhau vui dùng.
Chẳng nên giáo tập trễ không,
Sai chầy hàng ngũ chẳng dùng phép binh.
Cai dân phú dịch[11] tùng khinh[12],
Khiến nơi thôn ấp tuận tình đều vui.
Chẳng nên hiếp chúng dối người,
Lòng tham hà ngược[13] tơi bời hại dân.
Ai mà giữ được lời răn,
Mới hầu phải đạo nhân thần làm tôi.
[1] Ti sự 司事 là việc tơ tào, việc quan.
[2] Do chữ “hiến khả thế phủ” 獻可替否: dâng điều phải, bỏ điều trái.
[3] Đắc trung 得中 là được vừa phải, hợp với đạo trung.
[4] Giam mặc 緘默 là nín lặng.
[5] Lôi đồng 雷同 là nói theo, a dua.
[6] Đùn đẩy cho nhau.
[7] Bàn xét.
[8] Tài 財 là của.
[9] Nghĩa 義 đây là tình nghĩa, tức là tình riêng.
[10] Hãn ngữ 捍禦 nghĩa là chống giữ.
[11] Phú dịch 賦役 là sưu thuế.
[12] Tùng khinh 從輕 là theo phép đánh nhẹ.
[13] Hà ngược 荷虐 là ức hiếp, tàn ác.