26/04/2024 09:53Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Từ phẩm; Nước: Trung Quốc; Thời kỳ: Bắc Tống, Liêu
Đăng bởi Vanachi vào 08/07/2005 12:52
Nguyên tác
四十年來家國，
三千里地山河。
鳳閣龍樓連雲漢，
玉樹瓊枝作煙羅。
幾曾識干戈。
一旦身為臣虜，
沈腰潘鬢銷磨。
最是倉皇辭廟日，
教坊猶奏別離歌。
揮淚對宮娥。
Phiên âm
Tứ thập niên lai gia quốc,
Tam thiên lý địa sơn hà.
Phụng các long lâu liên vân Hán,
Ngọc thụ quỳnh chi tác yên la.
Kỷ tằng thức can qua.
Nhất đán thân vi thần lỗ,
Thẩm yêu[1] Phan mấn[2] tiêu ma.
Tối thị thương hoàng từ miếu nhật,
Giáo phường do tấu biệt ly ca.
Huy lệ đối cung nga.Dịch nghĩa
Bốn mươi năm qua nhà và nước,
Ba ngàn dặm đất núi sông.
Gác phượng lầu rồng tiếp nối lên tận mây,
Cây ngọc cành quỳnh như khói toả.
Bao lần đã trải chiến tranh.
Một sớm thân mình trở thành tù binh.
Lưng gầy tóc bạc mòn mỏi.
Nhất là ngày bàng hoàng từ giã tông miếu,
Giáo phường còn tấu bản nhạc chia ly.
Rơi nước mắt trước cung nhân.Bản dịch của Cao Tự Thanh
Bốn chục năm rồi xã tắc,
Ba ngàn dặm ấy sơn hà.
Gác phượng lầu rồng liền trời biếc,
Cành quỳnh cây ngọc nối mây xa.
Đâu biết chuyện can qua?
Một sớm làm tù làm tớ,
Lưng khom tóc bạc tiêu ma.
Xót nhất là hôm chào Thái miếu,
Giáo phường còn tấu Biệt ly ca,
Rơi lệ hướng cung nga.
[1] Thời Nam Bắc triều, Thẩm Ước 沈約 viết thơ cho bạn nói về việc mình đau bệnh nên người gầy, thắt lưng lỏng ra. Về sau người ta dùng chữ “Thẩm yêu” để chỉ người gầy đi.
[2] Phan Nhạc 潘岳 đời Tấn có viết ông 32 tuổi thì tóc bắt đầu bạc. Về sau người ta dùng chữ “Phan mấn” để chỉ tóc bạc lúc trung niên.