26/04/2024 16:48Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Ngũ ngôn cổ phong; Nước: Trung Quốc; Thời kỳ: Thịnh Đường
Đăng bởi tôn tiền tử vào 02/05/2015 10:21
Nguyên tác
覓句新知律，
攤書解滿床。
試吟青玉案，
莫羨紫羅囊。
暇日從時飲，
明年共我長。
應須飽經術，
已似愛文章。
十五男兒志，
三千弟子行。
曾參與遊夏，
達者得升堂。
Phiên âm
Mịch cú tân tri luật,
Than thư giải mãn sàng.
Thí ngâm thanh ngọc án,
Mạc tiện tử la nang[1].
Hạ nhật tòng thì ẩm,
Minh niên cộng ngã trường.
Ưng tu bão kinh thuật,
Dĩ tự ái văn chương.
Thập ngũ nam nhi chí,
Tam thiên đệ tử hàng.
Tăng Sâm[2] dữ Du[3], Hạ[4],
Đạt giả đắc thăng đường.Dịch nghĩa
Nhờ gọt dũa câu nên mới hiểu luật thơ,
Coi sách trải đầy giường.
Cứ thử ngồi nơi bàn ngọc xanh mà ngâm,
Chớ ham túi cỏ lan biếc.
Ngày hè tuỳ lúc mà uống rượu,
Sang năm sẽ trưởng thành cùng cha.
Nên mở rộng việc trau dồi kinh sách,
Cùng giống như việc ham thích văn thơ vậy.
Cái chí của chàng trai mười lăm tuổi,
Sau này khiến đàn em có đến ba ngàn người.
Tăng Sâm với Tử Du và Tử Hạ,
Đều là những người đỗ đạt rồi ra làm quan.Bản dịch của Phạm Doanh
Nặn câu hiểu luật mới,
Coi sách vất đầy sàn.
Cứ ngâm nơi bàn ngọc,
Đừng ham trong túi lan.
Ngày hè tuỳ lúc uống,
Cùng bố khá sang năm.
Nên chăm rèn kinh sách,
Cùng giống như yêu văn.
Chí trai mười lăm tuổi,
Học trò tới ba ngàn.
Tăng Sâm cùng Du, Hạ,
Đỗ đạt rồi làm quan.
(Năm 768)
[1] Túi dùng để đựng các sáng tác. Túi đan bằng loại cỏ tử la lan 紫羅蘭.
[2] Tự Tử Dư 子輿, người nước Lỗ thời Xuân Thu, là con của Tăng Điiểm 曾點, cùng là học trò của Khổng Tử.
[3] Tử Du 子遊 là tự của Ngôn Yển 言偃, người nước Ngô thời Xuân Thu học trò của Khổng Tử, làm quan ở Lỗ, giữ chức tể tại Vũ Thành. Ông thiên về khoa lễ, là một trong bốn khoa của Khổng học.
[4] Tử Hạ 子夏 là tự của Bốc Thương 卜商, người nước Vệ thời Xuân Thu, học trò của Khổng Tử, giỏi văn học, chủ trì về thơ trong Khổng môn. Từ Tử Hạ truyền sáu đời tới Tuân Khanh 荀卿, Tuân Khanh truyền Phù Khâu Bá 浮丘伯 là vị tổ của thi ca nước Lỗ. Sau đó truyền tới Mao Hưởng 毛亨, là vị tổ của Mao thi 毛詩. Sau khi Khổng Khâu qua đời, Tử Hạ dạy học ở Tây Hà, Nguỵ Văn Hầu coi như bậc thầy.