24/04/2024 14:20Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Thất ngôn tứ tuyệt; Nước: Trung Quốc; Thời kỳ: Minh
Đăng bởi tôn tiền tử vào 31/01/2019 21:49
Nguyên tác
月宮秋冷桂團團，
歲歲花開只自攀。
共在人間說天上，
不知天上憶人間。
Phiên âm
Nguyệt cung thu lãnh quế đoàn đoàn,
Tuế tuế hoa khai chỉ tự phan.
Cộng tại nhân gian thuyết thiên thượng,
Bất tri thiên thượng ức nhân gian.Dịch nghĩa
Ở giữa cây quế, thu lạnh trên cung trăng
Hằng năm hoa nở chỉ tự vin
Khi cùng ở nhân gian luôn nhắc đến trên trời
Biết đâu khi ở trên trời lại nhớ nhân gianBản dịch của Lê Xuân Khải
Thu lạnh cung trăng giữa quế vây
Tự vin hoa nở mỗi năm đầy
Ở trần gian nhắc trên trời mãi
Không biết trên kia nhớ dưới này
Tác giả tự chú: “Thời ngoại cữu Hồ quan sát tạ chính gia cư, ký thử thông uý” 時外舅胡觀察謝政家居，寄此通慰. Hồ quan sát, không rõ là ai, làm quan sát sứ, tương đương án sát sứ đời Minh. Tạ chính gia cư tựa như mắc tội bị miễn chức, cho nên tác giả làm để an ủi ông cậu. Thơ lấy Hằng Nga làm ví dụ để chỉ những ai bẻ quế cung trăng (thi đậu), vất vả trên con đường làm quan. Khi người ta còn chưa tìm được công danh, có ấn tượng đẹp với con đường làm quan trong bể hoạn (biển quan trường). Một khi có được công danh, ép mình trong trường quan lại, lại giống như Hằng Nga sống có cảm giác lẻ loi buồn tẻ. Bài thơ với lời ý bình dị, song khiến người đọc phải suy nghĩ.