25/04/2024 22:19Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Kinh thi; Nước: Trung Quốc; Thời kỳ: Chu
Đăng bởi Vanachi vào 29/09/2005 08:15
Nguyên tác
嘒彼小星，
三五在東。
肅肅宵征，
夙夜在公。
寔命不同！
Phiên âm
Hối bỉ tiểu tinh
Tam ngũ tại đông.
Túc túc tiêu chinh,
Túc dạ tại công,
Thực mệnh bất đồng.Dịch nghĩa
Tí ti những ngôi sao nhỏ kia,
Thấy lưa thưa dăm ba ngôi ở phương đông.
Phải tề chỉnh gọn gàng đi đi lại lại trong ban đêm
Sớm hôm ở mãi chốn cửa công,
Thật vì số mệnh không đồng với của bà phu nhân vợ chính.Bản dịch của Tạ Quang Phát
Tí ti sao bé lờ mờ,
Năm ba đã thấy lững lờ trời đông.
Chỉnh tề đi lại đêm rông,
Sớm hôm ở mãi cửa công nhọc nhằn
Thật vì số mệnh chẳng bằng.
Chú giải của Chu Hy:
Chương này thuộc hứng.
hối: đáng, nhỏ nhen.
tam ngũ: thưa thớt, chỉ có năm ba ngôi sao, vì là lúc đầu hôm hay lúc gần sáng.
túc túc: dáng tề chỉnh, gọn gàng.
tiêu: ban đêm.
chinh: đi.
thực: thật.
mệnh: số phận trời định cho mỗi người.
Các bà phu nhân của chư hầu chịu sự giáo hoá của bà Hậu phi Thái tự, đã không ghen tuông nữa, để thi ân huệ cho kẻ hầu thiếp dưới mình. Cho nên các người thiếp khen tặng các bà phu nhân như thế. Các người thiếp được tiến dâng lên hầu hạ gần gũi vua, nhưng không dám ở suốt đêm với vua, hễ thấy sao mọc thì đến, sao lặn thì về, cho nên nhân những điều trông thấy mà khởi hứng. Về ý nghĩa thực không đáng kể mà chỉ vịn vào hai chữ tại đông, tại công ứng đối nhau. Lại nói rằng sở dĩ đã như thế là vì số mệnh trời phú cho mình không đồng với bực cao sang cả. Cho nên cac thiếp mới lấy việc được hầu hạ, gần giũ bên vua là niềm ân huệ sâu xa của bà phu nhân vợ chính mà không dám than oán về công cân khổ dã phải đi đi lại lại trong đêm hôm.