Trung cốc hữu thôi 3

中穀有蓷 3

Chú giải của Chu Hy:

Chương này thuộc hứng.

hãn thấp: năng hạn rất gắt, cỏ mọc chỗ ẩm ướt cũng không khỏi bị khô cháy.
truyết: dáng khóc ra nước mắt.
hà ta cập hĩ: nói đến việc đã đến thế ấy thì không còn biết phải làm thế nào? Thật là cùng khốn!

Phạm thị nói rằng: đời bình trị thì gia đình bảo bọc lấy nhau, ấy là được vua nuôi dưỡng. Đời loạn lạc thì gia đình lìa bỏ nhau, ấy là bị vua tàn hại. Việc vua sai khiến thì nhọc nhằn, thuế vua thâu góp thì nặng nề, bởi thế, ân tình giữa vợ chồng ngày môt suy giảm, bạc bẽo, rồi đến năm mất mùa đói kém không khỏi lìa tan.

Y Doãn nói rằng: một kẻ thất phu hay một kẻ thất phụ nếu chẳng đem hết tâm lực phụng sự cho vua, thì vua chẳng lấy gì mà thành công (không được sự tận tình hưởng ứng giúp sức của dân, vua chẳng làm được gì cả).

Cho nên người đọc Thi Kinh, hễ thấy một việc gì mất chỗ thích hợp của nó, thì biết chính trị của vua không hay, hễ thấy một người vợ bị đuổi bỏ thì biết là dân cùng khốn. Chính trị của nhà Chu thì hoang phế, dân chúng thì lìa tan, mà rồi sẽ không lấy gì làm một quốc gia nữa, chỉ ở đấy cũng có thể nhận thấy rồi.