27/04/2024 09:28Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới

Thất nguyệt 4
七月 4

Tác giả: Khổng Tử - 孔子

Thể thơ: Kinh thi; Nước: Trung Quốc; Thời kỳ: Chu
Đăng bởi Vanachi vào 05/10/2005 22:21

 

Nguyên tác

四月秀葽,
五月鳴蜩。
八月其獲,
十月隕萚。
一之日于貉,
取彼狐貍,
為公子裘。
二之日其同,
載纘武功,
言私其豵,
獻豜于公。

Phiên âm

Tứ nguyệt tú yêu
Ngũ nguyệt minh điêu
Bát nguyệt kỳ hoạch
Thập nguyệt vẫn thác
Nhất chi nhật vu hạc
Thủ bỉ hồ ly
Vi công tử kỳ (cầu)
Nhị chi nhật kỳ đồng
Tại toản vũ công
Ngôn tư kỳ tông
Hiển kiên vu công.

Dịch nghĩa

Tháng 4 thì cỏ yêu kết hột
Tháng 5 thì con ve kêu
Tháng 8 thì gặt lúa
Tháng 10 thì cây cỏ đều rụng lá
Những ngày trong tháng 11 thì đi bắt chồn
Bắt con chồn kia
Lấy da làm áo cho công tử
Những ngày trong tháng chạp thì đồng nhau tận lực đi săn
Bắt đầu luyện tập nối theo những vũ công hiển hách
Những con heo nhỏ 1 tuổi thì nói là của riêng mình dùng
Nhwũng con heo lớn 3 tuổi thì dâng lên vua

Bản dịch của Tạ Quang Phát

Tháng tư thì cỏ yêu kết hột
Tháng năm sang ve chợt kêu lên
Lúa thì tháng tám gặt liền
Tháng mười cành lá khắp miền rụng bay
Tháng mười một săn loài chồn dữ
Bắt sạch cho hết thứ cáo này
Áo da công tử vội may
Bước qua tháng chạp thì bày săn chung.
Để tập luyện vũ công thành thục.
Được heo con thì thuộc của riêng.
Heo to thì mói dâng lên.
Chú giải của Chu Hy:

Chương này thuộc phú.

tú: cây cỏ không trổ hoa mà kết trái. hoạch, lúa sớm mà mình thu gặt được. vẫn, rơi xuống. thúc, rơi xuống. Nói cây cỏ rơi rụng. hạc, con hồ ly, loài chồn, cáo. vu hạc (nhu vu tự, đi sửa soạn khí cụ làm ruộng), nói đi bắt chồn. đồng, đem hết sức ra mà đi săn. toản, tập luyện mà nối nghiệp theo. tông, heo được 1 tuổi. kiên: heo được 3 tuổi.

Nói rằng tháng tư, tháng nóng nhất (thuộc quẻ kiền), có 6 hào đều dương. Rồi trải qua tháng 5 có 1 hào âm (thuộc quẻ cấu), tháng 6 có 2 hào âm (thuộc quẻ độn), tháng 7 có 3 hào âm (thuộc quẻ bĩ), tháng 8 có 4 hào âm (thuộc quẻ quan), tháng 9 có 5 hào âm (thuộc quẻ bác), tháng 10 có 6 hào âm (thuộc quẻ khôn) thì mùa lạnh nhất sắp đến. Tuy công việc nuôi tằm hái dâu không có việc gì là không dự bị, mà còn sợ rằng không đủ để chống với khí lạnh. Cho nên đi tìm bắt con chồn lấy da để làm áo cho công tử con của Bân hầu.
Những heo nhỏ thì giữ làm của mình dùng, những heo to thì dâng lên vua, cũng là lòng thương mến vua mãi.
Chương này chuyên nói về đi săn để dứt cái ý không có áo vải thô ở đoạn trên của chương đầu.

In từ trang: https://www.thivien.net/ » Khổng Tử » Thất nguyệt 4