26/04/2024 10:16Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Thất ngôn bát cú; Nước: Việt Nam; Thời kỳ: Tây Sơn
Đăng bởi hongha83 vào 04/07/2015 09:06
Nguyên tác
祗奉天章出鳳城，
風光歷歷向來程。
回頭北地山川秀，
拭目南天日月明。
懸矢獲酬男子志，
貺弓仰仗大君靈。
十朋上佑符先兆，
照我歸駢有福星。
Phiên âm
Chi phụng thiên chương xuất phụng thành[1],
Phong quang lịch lịch hướng lai trình.
Hồi đầu bắc địa sơn xuyên tú,
Thức mục nam thiên nhật nguyệt minh.
Huyền thỉ[2] hoạch thù nam tử chí,
Huống cung[3] ngưỡng trượng đại quân[4] linh.
Thập bằng[5] thượng hựu phù tiên triệu,
Chiếu ngã quy biền hữu phúc tinh.Dịch nghĩa
Kính nhận chiếu vua, ra khỏi thành Phượng
Trên đường đi tới, phong cảnh rỡ ràng
Ngoái đầu nhìn đất Bắc: Non sông tươi đẹp
Dụi mắt ngắm trời Nam: Nhật nguyệt sáng ngời
“Tre tên”, đã thoả được chí nam nhi
“Tặng cung”, thật nhờ uy linh Tiên đế
“Chục bằng” trên giúp, điềm đã báo trước
Soi rọi xe ta trở về, còn có phúc tinhBản dịch của Lâm Giang
Nhận chiếu vua ban vội khởi hành
Đường đi phong cảnh thật rỡ ràng
Ngoái nhìn đất Bắc, non sông đẹp
Mắt ngắm trời Nam, nhật nguyệt xinh
Tên nỏ tung hoành bền chí hướng
Thực nhờ Tiên đế tỏ uy linh
"Chục bằng" trên giúp, điềm lành báo
Soi rọi xe ta có phúc tinh
[1] Thành phượng, chỉ kinh thành nơi vua ở, ở đây chỉ kinh đô nhà Thanh.
[2] Treo tên. Xưa khi sinh con trai, người ta treo cung bằng cây dâu tên cỏ bồng trước cửa để mong cho người con trai đó lúc lớn lên sẽ có chí vẫy vùng ở bốn phương. Vì vậy “treo cung” thường dùng để chỉ chí bốn phương.
[3] Tặng cung, chỉ việc sắc phong của vua nhà Thanh đối với vua Tây Sơn. Vua Tương Vương nhà Chu khi sắc phong cho vua Văn Công nước Tấn làm bá chủ chư hầu, có tặng cho vua Văn Công cung đỏ, tên đỏ và cung đen, tên đen. Ở đây chỉ việc triều đình nhà Thanh công nhận vua mới của triều Tây Sơn.
[4] Chỉ vua Quang Trung nhà Tây Sơn mới mất lúc đó.
[5] Chục bằng, chỉ điềm tốt lành được vĩnh viễn bền vững. Bằng là đơn vị tiền tệ thời cổ, chục bằng chỉ loài rùa rất quý dùng để bói thời cổ, đáng giá chục bằng. Lời kinh hào lục nhị, quẻ ích, Kinh Dịch có câu: “Hoặc ích chi. Thập bằng chi quy phất khắc vi. Vĩnh trinh cát” (Có thì thêm vào cho, rùa quý đáng giá mười bằng cũng không trái được, mãi mãi bền vững. Tốt lành). Cả câu có ý nói đã được điềm trời giúp cho mãi mãi tốt lành.