27/04/2024 07:38Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Ngũ ngôn cổ phong; Nước: Trung Quốc; Thời kỳ: Tam Quốc
Đăng bởi Vanachi vào 27/02/2014 20:57
Nguyên tác
東越河濟水，
遙望大海涯。
釣竿何珊珊，
魚尾何簁簁。
行路之好者，
芳餌欲何為？
Phiên âm
Đông việt hà tế thuỷ,
Dao vọng đại hải nhai.[1]
Điếu can hà san san[2],
Ngư vĩ hà si si[3].
Hành lộ chi hiếu giả,
Phương nhị dục hà vi?[4]Dịch nghĩa
Vượt sông Hoàng Hà về phía đông,
Xa ngắm ra bờ biển lớn.
Chiếc cần câu thon thon khẽ động,
Đuôi cá nhìn vẻ cong cong vẫy.
Người qua đường muốn câu cá,
Thả mồi thơm xuống mong muốn được gì?Bản dịch của Điệp luyến hoa
Bờ đông vượt Hoàng Hà,
Xa ngóng ngoài biển khơi.
Chiếc cần lay lay động,
Cá khẽ vẫy cong đuôi.
Người qua muốn câu cá,
Mong gì lúc thả mồi?
Điếu can hành là nhạc phủ cựu đề, thuộc Cổ xuy khúc từ, nhưng lời gốc đã thất truyền. Cổ kim chú chép Bá Thường Tử 伯常子 lánh kẻ thù tới bến sông làm ngư phủ, người vợ nhớ nhung viết thành, mỗi khi tới sông đều ca. Bài này của Tào Phi thông qua hình ảnh chiếc cần câu và con cá để ví với quan hệ nam nữ, tán dương người con gái nhớ tới bạn ở xa, dù có nhiều người ngó ngàng nhưng không vì miếng mồi thơm mà quên giữ trinh khiết.
[1] Hai câu miêu tả việc nhớ nhung người đi xa.
[2] Do chữ 姍姍, thướt tha nhỏ nhắn.
[3] Đuôi cá cong cong khẽ động trong nước. Hình ảnh nam nữ xưa thường được ví với cần câu và con cá. Thiên Trúc can 竹竿 trong Thi kinh: “Địch địch trúc can, Dĩ điếu vu Kỳ” 籊籊竹竿，以釣於淇 (Cành trúc dài dài, Dùng câu cá ở sông Kỳ).
[4] Hai câu ở dạng nghi vấn mang ý phủ định, ý nói người qua đường thả mồi thơm nhưng cá lại bỏ đi.