27/04/2024 08:59Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Thất ngôn tứ tuyệt; Nước: Việt Nam; Thời kỳ: Hậu Lê, Mạc, Trịnh-Nguyễn
Đăng bởi tôn tiền tử vào 22/03/2020 11:02
Nguyên tác
迷心豈止言其百，
割肉何如語出三。
不使田巴逢魯子，
安能易業閉高談。
Phiên âm
Mê tâm khởi chỉ ngôn kỳ bách[1],
Cát nhục hà như ngữ xuất tam[2].
Bất sử Điền Ba phùng Lỗ tử[3],
An năng dịch nghiệp bế cao đàm.Dịch nghĩa
Khi lòng mê say, há chỉ nói kỳ hạn là một trăm ngày,
Cắt thịt, cớ sao còn nói ba điều nữa.
Giá đừng để cho Điền Ba gặp Lỗ Trọng Liên,
Thì đâu ông ta thay đổi nghề nghiệp, đóng cửa không bàn những chuyện cao khoát.Bản dịch của Hải Anh
Say rồi, còn nói trăm ngày,
Cắt thịt, còn bảo việc này có ba.
Lỗ tử không gặp Điền Ba,
Thì đâu hết chuyện bàn xa, bàn gần.
[1] Trần Tuân suốt ngày say rượu, bỏ việc quan. Có người khuyên, ông nói: “Ta có thể mười ngày mới xét việc một lần, chứ không thể một ngày không rượu”. Quan trên khiển trách, ông nói: “Ta có thể trăm ngày mới xét việc một lần, chứ không thể một ngày không rượu”.
[2] Đông Phương Sóc một hôm về sớm chưa có lệnh vua, tự tiện cắt thịt vua định thưởng cho các quan, đem về. Vua khiển trách, Sóc trình bày ba điều: “Rút kiếm cắt thịt, có hành động nào hùng tráng bằng! Cắt thịt không nhiều, có gì liêm khiết bằng! Cắt thịt đem về cho vợ, có gì nhân nghĩa bằng”. Vua phì cười, khen thưởng cho 100 cân thịt.
[3] Điền Ba, biện sĩ nước tề, thường ngồi dưới gốc hoè cao đàm khoát luận, ai tranh luận đều bị bẻ gãy. Đệ tử của Lỗ Trọng Liên là Từ Kiếp, mới 12 tuổi, đi qua nói với Điền Ba rằng: “Lời tiên sinh tựa tiếng nhạc trong thành bay ra mà mọi người vẫn ghét, xin ngài chớ nói nữa”. Từ đó Điền Ba thôi không cao đàm nữa.