20/04/2024 22:28Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới

Khúc XVI
Caput XVI

Tác giả: Heinrich Heine

Nước: Đức
Đăng bởi hongha83 vào 07/08/2015 16:55

 

Nguyên tác

Das Stoßen des Wagens weckte mich auf,
Doch sanken die Augenlider
Bald wieder zu, und ich entschlief
Und träumte vom Rotbart wieder.

Ging wieder schwatzend mit ihm herum
Durch alle die hallenden Säle;
Er frug mich dies, er frug mich das,
Verlangte, daß ich erzähle.

Er hatte aus der Oberwelt
Seit vielen, vielen Jahren,
Wohl seit dem Siebenjährigen Krieg,
Kein Sterbenswort erfahren.

Er frug nach Moses Mendelssohn,
Nach der Karschin, mit Intresse
Frug er nach der Gräfin Dubarry,
Des fünfzehnten Ludwigs Mätresse.

»O Kaiser«, rief ich, »wie bist du zurück!
Der Moses ist längst gestorben,
Nebst seiner Rebekka, auch Abraham,
Der Sohn, ist gestorben, verdorben.

Der Abraham hatte mit Lea erzeugt
Ein Bübchen, Felix heißt er,
Der brachte es weit im Christentum,
Ist schon Kapellenmeister.

Die alte Karschin ist gleichfalls tot,
Auch die Tochter ist tot, die Klenke;
Helmine Chézy, die Enkelin,
Ist noch am Leben, ich denke.

Die Dubarry lebte lustig und flott,
Solange Ludwig regierte,
Der Fünfzehnte nämlich, sie war schon alt,
Als man sie guillotinierte.

Der König Ludwig der Fünfzehnte starb
Ganz ruhig in seinem Bette,
Der Sechzehnte aber ward guillotiniert
Mit der Königin Antoinette.

Die Königin zeigte großen Mut,
Ganz wie es sich gebührte,
Die Dubarry aber weinte und schrie,
Als man sie guillotinierte.« - -

Der Kaiser blieb plötzlich stillestehn,
Und sah mich an mit den stieren
Augen und sprach: »Um Gottes will'n,
Was ist das, guillotinieren?«

»Das Guillotinieren« - erklärte ich ihm -
»Ist eine neue Methode,
Womit man die Leute jeglichen Stands
Vom Leben bringt zu Tode.

Bei dieser Methode bedient man sich
Auch einer neuen Maschine,
Die hat erfunden Herr Guillotin,
Drum nennt man sie Guillotine.

Du wirst hier an ein Brett geschnallt; -
Das senkt sich; - du wirst geschoben
Geschwinde zwischen zwei Pfosten; - es hängt
Ein dreieckig Beil ganz oben; -

Man zieht eine Schnur, dann schießt herab
Das Beil, ganz lustig und munter; -
Bei dieser Gelegenheit fällt dein Kopf
In einen Sack hinunter.«

Der Kaiser fiel mir in die Red':
»Schweig still, von deiner Maschine
Will ich nichts wissen, Gott bewahr',
Daß ich mich ihrer bediene!

Der König und die Königin!
Geschnallt! an einem Brette!
Das ist ja gegen allen Respekt
Und alle Etikette!

Und du, wer bist du, daß du es wagst,
Mich so vertraulich zu duzen?
Warte, du Bürschchen, ich werde dir schon
Die kecken Flügel stutzen!

Es regt mir die innerste Galle auf,
Wenn ich dich höre sprechen,
Dein Odem schon ist Hochverrat
Und Majestätsverbrechen!«

Als solchermaßen in Eifer geriet
Der Alte und sonder Schranken
Und Schonung mich anschnob, da platzten heraus
Auch mir die geheimsten Gedanken.

»Herr Rotbart« - rief ich laut -, »du bist
Ein altes Fabelwesen,
Geh, leg dich schlafen, wir werden uns
Auch ohne dich erlösen.

Die Republikaner lachen uns aus,
Sehn sie an unserer Spitze
So ein Gespenst mit Zepter und Kron';
Sie rissen schlechte Witze.

Auch deine Fahne gefällt mir nicht mehr,
Die altdeutschen Narren verdarben
Mir schon in der Burschenschaft die Lust
An den schwarzrotgoldnen Farben.

Das beste wäre, du bliebest zu Haus,
Hier in dem alten Kyffhäuser -
Bedenk ich die Sache ganz genau,
So brauchen wir gar keinen Kaiser.«

Bản dịch của Trần Đương

Xe thúc mạnh, làm tôi thức giấc
Nhưng làn mi đã khép lại ngay
Tôi buồn ngủ, thiếp trong giây lát
Đã lại mơ về vị vua này

Tôi lại bước cùng Người như trước
Qua các gian phòng, từng đã rảo qua
Vua Râu Đỏ hỏi điều này, điều khác
Buộc kể dần các chuyện gần xa

Đã trôi qua rất nhiều năm tháng
Có lẽ từ cuộc chiến Bảy năm
Vua từng trải một thời xa vắng
Nên lạ lùng mọi chuyện trần gian

Người hỏi tôi về Mên-đê-dôn Mô-dét
Về Ca-xin, về cả phu nhân
Đu-ba-ri, vợ ngài bá tước
Một nhân tình của Lút-vích 15

Ôi hoàng đếI Tôi kêu lên thảng thốt
Hoá ra Người chẳng biết gì ư?
Lâu lắm rồi, Mên-đê-dôn đã chết
Cả Rê-béc-ca, cả A-bra-ham đâu còn đến bây giờ!

A-bra-ham cưới Lê-va làm vợ
Và sinh ra cậu bé Phê-li
Giờ cậu bé đâu còn nhỏ bé
Trong dàn nhạc nhà thờ, cậu đứng chỉ huy!

Bà Ca-xin nay không còn nữa
Clen-kê, con gái bà cũng khuất từ lâu
Hên-mi-nê, cháu gái bà, có thể
Hiện vẫn còn sinh sống ở đâu...

Đu-ba-ri sống trong niềm vui sướng
Suốt thời gian vua Lút-vích trị vì
Khi người ta đem bà ra chém
Bà cũng đã già, đến tuổi phải đi

Vua Lút-vích 15, mắt vừa kịp nhắm
Trên chiếc giường lặng lẽ, tái tê
Vua 16 liền bị đem ra chém
Cùng với bà hoàng hậu A-tôi-nét-tê

Bà hoàng hậu thì tỏ ra quả cảm
Hệt như khi đang sở hữu ngai vàng
Nhưng Đu-ba-ri lại khóc gào thê thảm
Khi người ta chém cổ giữa trần gian!"

Vua Râu Đỏ đột nhiên đứng lặng
Người nhìn tôi, cặp mắt cứng đờ
"Ôi lạy Chúa! Thế nào là xử trảm"
Vua kêu lên, hoảng hốt đến không ngờ

Tôi giảng giải cho Người về xử trảm
Rằng: đó là cách thức mới tìm ra
Nhằm kết liễu những người đáng chém
Tội tày trời, không thể nào tha

Để xử chém, người ta có máy
Chiếc máy này cũng mới tìm ra
Gui-lô-tin là người tìm ra máy
Nên máy chém này mang tên ông ta

Người chết chém bị buộc vào tấm ván
Tấm ván nghiêng dần thân xác đẩy ra
Rất mau lẹ, giữa hai trụ đứng
Một chiếc rìu ba cạnh lướt qua!

Dây được kéo - thân người gục xuống
Và chiếc rìu bổ xuống , ngon ơ!
Thế là cái đầu người đã rụng
Rơi vào trong bao tải đang chờ!

Vị hoàng đế nghe xong, càng hoảng hốt
"Thôi im đi! Ta cảm thấy ghê người
Máy với móc, ta không cần biết
Lạy Chúa tôi! Con nguyện theo Người!"

"Đã là vua, đã là hoàng hậu
Ai dám đem ra trói! Thật điên rồ!
Làm như thế, khác nào bêu riếu
Mọi thanh danh, niềm tôn kính cơ đồ!

"Còn anh nữa, anh là ai mà dám
Xưng với ta như bạn ngang vai?
Hãy chờ đấy, ta sẵn sàng cắt xén
Của đời anh, đôi cánh chỉ chực bay!

"Nghe anh nói, ta bầm gan tím ruột
Thơ của anh đầy ắp vẻ khinh khi
Nó phản lại những gì cao quý nhất
Của hoàng cung từng rất đỗi uy nghi"

Khi ông lão tỏ ra sốt sắng
Tạo hàng rào ngăn cách, bắt tôi lui
Để tự vệ, tôi đành thẳng thắn
Nói những điều sâu kín nhất trong tôi

Hỡi Râu Đỏ! Tôi kêu lên thật lớn:
"Người vẫn như xưa, một kẻ hoang đường
Nằm xuống đấy, ngủ đi! Đừng mộng tưởng!
Ta chẳng cần ngươi! Ta tự biết lo toan!

Bọn Cộng hoà ắt sẽ cười nhạo báng
Khi thấy ta tôn kính vị đi đầu
Chỉ là một bóng vua trên ngai vàng sáng láng
Họ sẽ bịa ra toàn chuyện không đâu

Kể cả lá cờ kia! Ta đâu còn thích thú!
Những thằng hề của nước Đức đã vùi chôn
Cái hứng khởi, niềm vui thời trai trẻ
Và những sắc màu: đen-đỏ-vàng son

Điều tốt nhất, có lẽ là như thế
Ngươi cứ nằm nhà và ngủ thật sâu
Sự việc đã vậy rồi, giờ ta thiết nghĩ
Chẳng cần gì hoàng đế nữa đâu!

In từ trang: https://www.thivien.net/ » Heinrich Heine » Khúc XVI