28/04/2024 06:08Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Ngũ ngôn bát cú; Nước: Trung Quốc; Thời kỳ: Nguyên
Đăng bởi Vanachi vào 29/10/2018 00:01
Nguyên tác
炎方一萬里，
軒蓋幾回來。
海徼稱忠節，
江神識俊才。
奇勳能竭力，
大閫欲誰開。
竹帛垂名字，
人生亦快哉！
Phiên âm
Viêm phương nhất vạn lý,
Hiên cái kỷ hồi lai.
Hải kiêu xưng trung tiết,
Giang thần[1] thức tuấn tài.
Kỳ huân năng kiệt lực,
Đại khổn dục thuỳ khai.
Trúc bạch[2] thuỳ danh tự,
Nhân sinh diệc khoái tai!Bản dịch của nhóm Trần Kính Hoà
Viêm phương cách vạn dặm,
Xe lọng bao giờ về?
Hải quốc khen tiết thẳng,
Giang thần phục tài kỳ.
Hết lòng lập công lạ,
Muốn mở rộng biên-thuỳ.
Tre lụa lưu tên họ,
Đời người cũng sướng ghê.
Bài thơ này được làm khi tiễn thượng thư Sài Trang Khanh tức Sài Thung 柴椿, sứ thần nhà Nguyên trong lần được phái sang nhà Trần nước ta năm 1281, được chép trong An Nam chí lược nhưng không đề tựa.
Nguyên năm 1278, Trần Thánh Tông mất, Trần Nhân Tông kế vị nhưng không hỏi ý kiến nhà Nguyên, Nguyên Thế Tổ (Hốt Tất Liệt) nhiều lần sai Sài Thung làm sứ giả mang chiếu thư sang đòi vua ta sang triều kiến nhưng đều bị từ chối. Năm 1281, Nhân Tông cáo bệnh cử Trần Di Ái là chú sang thay mình. Hốt Tất Liệt nhân đó phong Di Ái làm An Nam quốc vương, cử Sài Thung đem quân hộ tống, nhưng khi đến biên giới thì bị quân nhà Trần đánh. Trần Di Ái bị bắt về, được tha cho tội chết nhưng bị bắt làm lính hầu ở phủ Thiên Trường.
[1] Tương truyền đời Đường, Vương Bột đi qua Nam Việt, thần sông biết Bột có kỳ tài, giúp một đêm gió cho mau tới, để làm bài tựa Đằng Vương các.
[2] Đời xưa không có giấy, người ta dùng tre và lụa để viết sách.