29/03/2024 13:14Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới

Dữ Sơn Nam Thượng Hiệp trấn quan Trần Hầu xướng hoạ kỳ 7
與山南上協鎮官陳侯唱和其七

Tác giả: Hồ Xuân Hương - 胡春香

Thể thơ: Thất ngôn bát cú; Nước: Việt Nam; Thời kỳ: Nguyễn
Đăng bởi Vanachi vào 26/05/2006 07:56

 

Nguyên tác

愧無才調使人驚,
十載風塵慣耳鈴。
已是臨枰知敵手,
莫須敲月苦殫精。
為輪為彈隨遭遇,
誰鳳誰鶯任賦生。
造物於人何苟惜,
明珠休向暗中呈。

Phiên âm

Quý vô tài điệu sử nhân kinh,
Thập tải phong trần quán nhĩ linh.
Dĩ thị lâm bình tri địch thủ,
Mạc tu xao nguyệt khổ đàn tinh.
Vi luân vi đạn[1] tuỳ tao ngộ,
Thuỳ phụng thuỳ oanh nhiệm phú sinh.
Tạo vật ư nhân hà cẩu tích[2],
Minh châu hưu hướng ám trung trình.

Dịch nghĩa

Tôi thẹn vì không đủ tài điệu để người khiếp sợ.
Mười năm gió bụi đã quen rồi.
Đã là ngồi trước bàn cờ thì biết địch thủ,
Làm chi phải chọn ý tứ cho khổ sở vì thơ.
Là bánh xe hay đất đá là do hoàn cảnh,
Là phượng hay oanh vốn bẩm sinh.
Tạo vật đối với con người không phú bẩm cẩu thả,
Nếu đã là hạt trai sáng thì chớ đem vào bóng tối.

Bản dịch của Điệp luyến hoa

Thẹn không đủ sức khiến người kinh,
Gió bụi mười năm trải thác ghềnh.
Ngồi trước bàn cờ hay địch thủ,
Chọn tìm thi tứ lựa vần tinh.
Bánh xe với đạn do hoàn cảnh,
Chim phượng hay oanh vốn đã sinh.
Con Tạo với người sao cẩu thả,
Minh châu để tối nỡ ai đành.
[1] Bánh xe và viên đạn. Sách Trang Tử: Tử Tử đến thăm Tử Dư ốm, Tử Dư nói “Nếu cánh tay phải ta hoá thành viên đạn thì sẽ dùng để săn chim cú về nướng chả ăn, nếu xương cùng của ta hoá làm bánh xe thì sẽ dùng thần thức làm ngựa kéo xe ấy đi chơi”, ý nói đời người sống chết chẳng qua là sự biến hoá tự nhiên, không đáng quan tâm. Tạ Phương Đắc đời Tống: “Vi luân vi đạn, dữ hoá vãng lai” (Hoá làm bánh xe, hoá làm viên đạn, cùng cõi hoá, cùng đi lại).
[2] Bản chép tay của Nguyễn Văn Hoàn chép là “cận tích” 靳惜, tạm để tồn nghi.

In từ trang: https://www.thivien.net/ » Hồ Xuân Hương » Dữ Sơn Nam Thượng Hiệp trấn quan Trần Hầu xướng hoạ kỳ 7