19/04/2024 20:50Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Thất ngôn bát cú; Nước: Trung Quốc; Thời kỳ: Minh
Đăng bởi tôn tiền tử vào 23/01/2019 08:55
Nguyên tác
漸老無營萬慮沉，
鶯聲喚起向來心。
春風顛似唐張旭，
天氣和如魯展禽。
結客每酬雙白璧，
纏頭曾費萬黃金。
短筇消得江村路，
步步薔薇綠樹陰。
Phiên âm
Tiệm lão vô doanh vạn lự trầm,
Oanh thanh hoán khởi hướng lai tâm.
Xuân phong điên tự Đường Trương Húc[1],
Thiên khí hoà như Lỗ Triển Cầm[2].
Kiết khách mỗi thù song bạch bích,
Triền đầu[3] tăng phí vạn hoàng kim.
Đoản cùng tiêu đắc giang thôn lộ,
Bộ bộ tường vi lục thụ âm.Dịch nghĩa
Sắp già không nên gì cả buồn cứ lắng lại
Tiếng oanh khơi dậy nỗi niềm trước nay.
Gió xuân điên giống Trương Húc đời Đường
Khí trời êm dịu như Lỗ Triển Cầm
Kết giao với khách mỗi lần tặng một đôi ngọc bích
Gấm lụa tặng cho người ca múa có đến vạn vàng
Gậy trúc ngắn đi hết đường vòng trong thôn xóm
Từng bước cây tường vi rủ bóng mátBản dịch của Lê Xuân Khải
Già chẳng nên chi vạn khổ tâm
Tiếng oanh khơi dậy biết bao niềm
Gió xuân điên tựa Đường Trương Húc
Thời tiết hoà như Lỗ Triển Cầm
Kết bạn từng đem đôi ngọc tặng
Chơi hoa đã phí vạn vàng ham
Gậy tre đi khắp đường thôn xóm
Từng bước tường vi biếc phủ râm
Sau khi sang nhà Minh, Dương Cơ tuy sau này quan đến Giang Tây án sát sứ, song hoạn lộ chưa hề bằng phẳng, mỗi lần đứng lên là mỗi lần quỵ xuống. Bài này làm vào năm Hồng Vũ thứ 2, khi bị đuổi về Ngô Trung, hoặc sau đó ở rảnh lâu ở Giang Ninh. Lúc bấy giờ tuổi của nhà thơ vào khoảng trên dưới 45. Trên bước đường gập ghềnh khiến lòng dạ ông nguội lạnh, trước cảnh tình như vẽ, ánh sáng xuân chan hoà, chim hót làm khơi dậy những hồi ức thời trai trẻ trên mỗi bước đường trong xóm thôn.
[1] Nhà thư pháp đời Đường, tương truyền trước khi viết ông uống rượu thật say, chạy lung tung la lối, rồi sau mới xuống bút, có lúc dùng ngón tay chấm mực viết, đời gọi là Trương Điên.
[2] Tức Liễu Hạ Huệ, họ Triển tên Hoạch, tên chữ là Cầm, người nước Lỗ thời Xuân Thu, được phong ở đất Liễu Hạ, sau khi chết có tên Thuỵ là Huệ. Tương truyền có một lần ông ngủ đêm ở cổng thành, gặp một cô gái không nơi để trọ qua đêm. Sợ cô gái bị lạnh, ông liền ôm cô vào lòng, bọc cô bằng quần áo, ngồi suốt một đêm, mà không xảy ra hành vi phi lễ.
[3] Nghệ nhân ca múa ngày xưa, trang sức dùng gấm lụa buộc chít lên đầu, gọi là triền đầu, và cũng dùng để chỉ tiền vật hoặc gấm lụa tặng cho người ca múa. Sau này tiền hoặc vật tặng cho kỹ nữ cũng gọi là triền đầu. Hai câu này ý là hồi trẻ tác giả cũng là người chơi bời hào phóng.