18/04/2024 06:20Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Ngũ ngôn cổ phong; Nước: Trung Quốc; Thời kỳ: Thịnh Đường
Đăng bởi tôn tiền tử vào 17/02/2015 18:55
Nguyên tác
憶昨離少城，
而今異楚蜀。
舍舟復深山，
窅窕一林麓。
棲泊雲安縣，
消中內相毒。
舊疾甘載來，
衰年得無足。
死為殊方鬼，
頭白免短促。
老馬終望雲，
南雁意在北。
別家長兒女，
欲起慚筋力。
客堂序節改，
具物對羈束。
石暄蕨芽紫，
渚秀蘆筍綠。
巴鶯紛未稀，
徼麥早向熟。
悠悠日動江，
漠漠春辭木。
臺郎選才俊，
自顧亦已極。
前輩聲名人，
埋沒何所得。
居然綰章紱，
受性本幽獨。
平生憩息地，
必種數竿竹。
事業只濁醪，
營葺但草屋。
上公有記者，
累奏資薄祿。
主憂豈濟時，
身遠彌曠職。
循文廟算正，
獻可天衢直。
尚想趨朝廷，
毫髮裨社稷。
形骸今若是，
進退委行色。
Phiên âm
Ức tạc ly Thiếu Thành[1],
Nhi kim dị Sở, Thục.
Xá chu phục thâm sơn,
Yểu điệu nhất lâm lộc.
Lâu bạc Vân An[2] huyện,
Tiêu trung nội tương độc.
Cựu tật cam tái lai,
Suy niên đắc vô túc.
Tử vi thù phương quỷ,
Đầu bạch miễn đoản súc.
Lão mã chung vọng vân,
Nam nhạn ý tại bắc.
Biệt gia trưởng nhi nữ,
Dục khởi tàm cân lực.
Khách đường tự tiết cải,
Cụ vật đối ky thúc.
Thạch huyên quyết mao tử,
Chử tú lô duẩn lục.
Ba[3] oanh phân vị hi,
Kiêu mạch tảo hướng thục.
Du du nhật động giang,
Mạc mạc xuân từ mộc.
Đài lang tuyển tài tuấn,
Tự cố diệc dĩ cực.
Tiền bối thanh danh nhân,
Mai một hà sở đắc.
Cư nhiên quản chương phất,
Thụ tính bản u độc.
Bình sinh khế tức địa,
Tất chủng số can trúc.
Sự nghiệp chỉ trọc dao,
Dinh nhị đãn thảo ốc.
Thượng công[4] hữu ký giả,
Luy tấu tư bạc lộc.
Chủ ưu khởi tế thì,
Thân viễn di khoáng chức.
Tu văn, miếu toán chính,
Hiến khả, thiên cù trực.
Thượng tưởng xu triều đình,
Mao phát tì xã tắc.
Hình hài kim nhược thị,
Tiến thoái dẫn hành sắc.Dịch nghĩa
Nhớ bữa trước rời Thiếu Thành,
Bây giờ tới vùng Sở, khác với Thục.
Theo thuyền đi sâu,
Vào trong nơi chân rừng thăm thẳm.
Cột thuyền dưới lầu huyện Vân An,
Lại bị mắc bệnh tiểu đường.
Chứng cũ nay trở lại,
Năm sui chưa đủ sao.
Chết cam làm quỉ xứ lạ,
Đầu bạc rồi xin được thoát những cái cấp rấp như thế.
Ngựa già cuối cùng cứ ngóng mây,
Nhạn nam lúc nào cũng nghĩ tới phương bắc.
Khi rời nhà, con gái đã lớn rồi,
Muốn dậy, ngượng với sức lực mình.
Việc sắp xếp trong nhà khách thay đổi,
Các đồ trang bị trong nhà như bó buộc mình.
Đá sáng rực vì rau quyết màu đỏ,
Bến nước bờ lau xanh rì.
Chim oanh xứ Ba chưa vắng bóng,
Lúa sắp chín sớm.
Rầu rầu ngày sông trôi,
Ủ rũ mùa xuân rời khỏi cây cối.
Cuộc tuyển tam thự lang chọn người tài,
Tự mình nghĩ đến thế là cùng cực rồi.
Ông cha tôi là người có danh tiếng,
Nay mất hết, có còn được cái gì.
Ở thì bị áo mũ buộc ràng,
Bản tính mình thích cô đơn.
Trong đời, nơi nghỉ ngơi,
Thường trồng vài bụi trúc.
Công việc quẩn quanh vài chén rượu thuốc,
Trong mái cỏ lo việc thuốc thang.
Ông đã thấy rõ điều đó,
Nên tâu vua cho thêm chút lộc.
Vua lo há chẳng là lúc giúp đỡ đó sao,
Thân ở nơi xa mà được cho chức lớn.
Tu luyện cái chất của mình để làm đúng chính sách của vua,
Dâng hết tài ba mình để đường trong kinh đô được thẳng băng.
Vẫn còn nghĩ về triều đình,
Tóc tơ xin nguyện giúp đất nước.
Thân hình nay như thế,
Nên công việc tới lui thấy lưỡng lự.Bản dịch của Phạm Doanh
Đêm qua rời Thiếu Thành,
Giờ ở Sở, khác Thục.
Buông thuyền vào chốn sâu,
Rậm rạp đầy cây đước.
Đậu dưới lầu Vân An,
Tiểu đường gây thêm độc.
Chứng cũ lại xảy ra,
Năm sui chưa đủ cực?
Chết làm ma xứ người,
Cấp rấp tha đầu bạc.
Ngựa già nhìn mây trôi,
Nhạn nam nghĩ về bắc.
Xa nhà, gái lớn rồi,
Muốn ngồi, ngượng yếu sức.
Nhà khách, khác cách bày,
Đồ đạc thêm bó buộc.
Thềm đá, rau quyết hồng,
Bãi nước, mầm lau lục.
Đất Ba, bóng oanh còn,
Lúa mạch sớm chín rục.
Rầu rầu ngày trôi sông,
Mờ mờ xuân lìa gốc.
Cơ quan kén người tài,
Đến thế là cùng cực.
Ông cha vốn nổi danh,
Tiêu tan chẳng hề được.
Ở thì áo mũ ràng,
Tính lại thích u độc.
Thường tại nơi nghỉ ngơi,
Có trồng vài bụi trúc.
Rượu thuốc cho qua đời,
Mái tranh lo cây thuốc.
Chính ngài đã thấy rồi,
Tâu vua ban chút lộc.
Giúp đỡ chủ đã lo,
Thân xa trao cho chức.
Sửa mình, quyết một lòng,
San bằng, thề gắng sức.
Vẫn nghĩ tới triều đình,
Tóc tơ giúp đất nước.
Thân hình nay như vầy,
Tới lui thảy vướng mắc.
(Năm 766)
[1] Tức Thái Thành trong phủ Thành Đô, Tứ Xuyên.
[2] Tên huyện lập ra thời Bắc Chu, đời Nguyên cải thành châu Vân Dương, nay là huyện trị Vân Dương, Tứ Xuyên.
[3] Tên nước bị nhà Tần thôn tính, sáp nhập làm Ba quận, đời Đường gọi là Quỳnh Châu, nay là Tam Thai, Tứ Xuyên.
[4] Chỉ Nghiêm Vũ.