27/04/2024 00:05Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Thất ngôn tứ tuyệt; Nước: Trung Quốc; Thời kỳ: Nam Tống, Kim
Đăng bởi Vanachi vào 14/04/2009 13:05
Nguyên tác
黃紙蠲租白紙催，
皂衣旁午下鄉來。
「長官頭腦冬烘甚，
乞汝青錢買酒回。」
Phiên âm
Hoàng chỉ[1] quyên tô, bạch chỉ[2] thôi,
Tạo y[3] bàng ngọ[4] há hương lai.
“Trưởng quan đầu não đông hồng[5] thậm,
Khất nhữ thanh tiền mãi tửu hồi.”Dịch nghĩa
Giấy vàng cho miễn thuế, giấy trắng lại giục thu,
Những người áo đen cứ tấp nập xuống xóm.
“Bọn trưởng quan ta đầu óc lẫn lộn dễ qua loa cho,
Để khất cho ngươi nếu đưa ta tiền mua rượu.”Bản dịch của Điệp luyến hoa
Giấy vàng miễn thuế, trắng sai đòi,
Tấp nập áo đen xuống xóm hoài.
“Trưởng quan đầu óc hay nhầm lẫn,
Để khất, cần tiền uống rượu thôi.”
[1] Tờ giấy màu vàng, chỉ sắc lệnh vua ban.
[2] Tờ giấy màu trắng, chỉ lệnh của địa phương.
[3] Áo đen, chỉ quan lại địa phương. Thời đó quan sai làm việc công thường mặc áo màu đen.
[4] Rối ren, còn viết là “bàng ngỗ” 旁迕.
[5] Lẫn lộn. Tích Nhan Chân Khanh 顏真卿 là thư pháp gia nổi tiếng đời Đường, lại có công trong việc dẹp loạn An Lộc Sơn, được phong tước Lỗ quận công. Sau đời Vãn Đường, khoảng năm Hàm Thông, Trịnh Huân 鄭薰 làm chủ khảo, muốn lấy tên những thí sinh thuộc dòng dõi công thần đề bảng đề khoe khoang. Huân nhận nhầm Nhan Tiêu 顏標 là hậu duệ của Nhan Chân Khanh nên đề tên lên đầu đỗ trạng nguyên, tới lúc làm lễ bái kiến mới nhận ra không phải. Thời đó có người làm thơ chế giễu “Chủ ty đầu não thái đông hồng, Thác nhận Nhan Tiêu tác Lỗ công” 主司頭腦太冬烘，錯認顏標作魯公 (Quan chủ khảo đầu óc thật lẫn lộn, nhận nhầm Nhan Tiêu là Lỗ công). Ở đây dùng điển từ câu thơ này.