24/04/2024 08:13Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Thất ngôn bát cú; Nước: Trung Quốc; Thời kỳ: Thịnh Đường
Đăng bởi Vanachi vào 13/06/2005 21:33
Nguyên tác
西山白雪三城戍，
南浦清江萬里橋。
海內風塵諸弟隔，
天涯涕淚一身遙。
惟將遲暮供多病，
未有涓埃答聖朝。
跨馬出郊時極目，
不堪人事日蕭條。
Phiên âm
Tây sơn[1] bạch tuyết Tam Thành[2] thú,
Nam phố[3] thanh giang[4] Vạn Lý[5] kiều.
Hải nội phong trần chư đệ cách,
Thiên nhai thế lệ nhất thân diêu.
Duy tương trì mộ[6] cung đa bệnh,
Vị hữu quyên ai đáp thánh triều.
Khoá mã xuất giao thì cực mục,
Bất kham nhân sự nhật tiêu điều.Dịch nghĩa
Đồn Tam Thành ở vùng tuyết trắng núi Tây
Cầu Vạn Lý bắc ngang dòng sông trong bến Nam
Trong cõi gió bụi các em đều xa cách
Nơi góc trời ứa lệ, một mình ta lạc loài
Tuổi tác sắp già, càng đau ốm luôn
Chưa có chút mảy may nào báo đáp ơn vua
Cỡi ngựa ra ngoài thành trông vời
Không chịu nổi việc đời mỗi lúc một héo hon.Bản dịch của Lê Nguyễn Lưu
Tây Sơn tuyết trắng ba thành lính
Nam Phố sông trong một nhịp cầu
Góc bể xa em mờ mịt bụi
Chân trời lẻ bóng tả tơi châu
Ơn vua chẳng chút công đền đáp
Luống tuổi càng nhiều lúc ốm đau
Cỡi ngựa ra thành vời mắt ngắm
Việc đời mỗi lúc một dầu dầu
Đỗ Phủ làm bài này năm Thượng Nguyên thứ 2 (761) ở thảo đường tại Thành Đô.
[1] Núi ở phía tây Thành Đô, ngọn chủ phong là núi Tuyết Lĩnh quanh năm có tuyết.
[2] Thành ở tại cương giới giữa Tùng Châu và Duy Châu (nay đều thuộc Tứ Xuyên), là nơi trọng yếu trấn giữ giặc Thổ Phồn hay quấy nhiễu thời đó.
[3] Bến sông ở phía ngoài Nam Giao.
[4] Chỉ Cẩm giang.
[5] Cầu ở phía nam Thành Đô. Phí Vi 費禕 nước Thục đời Tam Quốc khi đi sứ nước Ngô có Gia Cát Lượng 諸葛亮 tiễn, than rằng “Vạn lý chi hành, thuỷ ư thử kiều” 萬里之行，始於此橋 (Hành trình vạn dặm, bắt đầu từ cầu này), nhân đó mà có tên Vạn Lý kiều.
[6] Khi làm bài này Đỗ Phủ đã 50 tuổi.