23/04/2024 19:31Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Thất ngôn bát cú; Nước: Trung Quốc; Thời kỳ: Thanh
Đăng bởi tôn tiền tử vào 18/05/2019 15:21
Nguyên tác
新秋一夜蚊如市，
喚起勞人使自思。
試問何鄉堪著我，
欲求大道況多歧。
人生過處多存悔，
知識增時只益疑。
欲語此杯誰與共，
鼾聲四起斗離離。
Phiên âm
Tân thu nhất dạ văn như thị,
Hoán khởi lao nhân sử tự tư.
Thí vấn hà hương kham trước ngã,
Dục cầu đại đạo huống đa kỳ.
Nhân sinh quá xứ đa tồn hối,
Tri thức tăng thì chỉ ích nghi.
Dục ngữ thử bôi thuỳ dữ cộng,
Hãn thanh tứ khởi đẩu ly ly.Dịch nghĩa
Chớm thu muỗi đêm nghe như chợ
Làm người cả nghĩ không ngủ được
Thử hỏi quê nào chứa được ta
Muốn tìm đường lớn, lại gặp nhiều đoạn rẽ
Những chặng đường đời đã qua chỉ để lại hối tiếc
Khi hiểu biết càng tăng lại càng ngờ
Với chén này muốn có người cùng uống
Bốn bề vang tiếng ngáy lấp lánh trời saoBản dịch của Lê Xuân Khải
Đêm thu vừa chớm muỗi vo vo
Tỉnh dậy buồn đau nghĩ lại lo
Hỏi chốn nào ta tin cậy được
Tìm đường to lối rẽ quanh co
Đường đời đâu cũng rành than hối
Hiểu biết tăng thêm tổ hẫng ngờ
Với chén này đây ai để sẻ
Trời sao tất cả ngáy o o
Bài thơ làm vào năm 1903, khi tác giả tạm trú ở Hiệp Thạch, Hải Ninh. Trước đó một năm, vì bệnh ông từ Nhật bỏ học về nước, đời sống và việc học đều khó khăn, nên thường lấy làm buồn khổ, cảm nhận sâu sắc về vấn đề nhân sinh, cho là đường lớn khó tìm, tri âm khó gặp. Nói lên thời trẻ của tác giả tuy có bi quan, song không buông theo đuổi.