29/03/2024 22:37Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới

Tư Mã tướng quân ca
司馬將軍歌

Tác giả: Lý Bạch - 李白

Thể thơ: Thất ngôn cổ phong; Nước: Trung Quốc; Thời kỳ: Thịnh Đường
Đăng bởi Samanhua Times vào 16/10/2022 10:04

 

Nguyên tác

狂風吹古月,
竊弄章華臺。
北落明星動光彩,
南征猛將如雲雷。
手中電曳倚天劍,
直斬長鯨海水開。
我見樓船狀心目,
頗似龍驤下三蜀。
揚兵習戰張虎旗,
江中白浪如銀屋。
身後玉帳臨河魁,
紫髯若戟冠崔嵬。
細柳開營揖天子,
始知霸上為嬰孩。
羌笛橫吹阿嚲回,
向月樓中吹落梅。
將軍自起舞長劍,
壯士呼聲動九垓。
功成獻凱見明主,
丹青畫像麒麟臺。

Phiên âm

Cuồng phong xuy cổ nguyệt[1],
Thiết lộng Chương Hoa[2] đài.
Bắc Lạc[3] minh tinh động quang thái,
Nam chinh mãnh tướng như vân lôi.
Thủ trung điện duệ Ỷ Thiên[4] kiếm,
Trực trảm trường kình hải thuỷ khai.
Ngã kiến lâu thuyền tráng tâm mục,
Pha tự Long Tương[5] há Tam Thục.
Dương binh tập chiến trương hổ kỳ,
Giang trung bạch lãng như ngân ốc.
Thân hậu ngọc trướng lâm Hà Khôi,
Tử nhiêm nhược kích quan thôi ngôi,
Tế Liễu[6] khai doanh ấp thiên tử,
Thuỷ tri Bá Thượng vi anh hài.
Khương địch hoành xuy “A đả hồi[7]”,
Hướng nguyệt lâu trung xuy “Lạc mai[8]”.
Tướng quân tự khởi vũ trường kiếm,
Tráng sĩ hô thanh động cửu cai.
Công thành hiến khải kiến minh chủ,
Đan thanh hoạ tượng kỳ lân đài[9].

Dịch nghĩa

Cuồng phong thổi lay động vầng trăng cũ,
Đùa giỡn trên đài Chương Hoa.
Sao Bắc Lạc dao động ánh sáng,
Mãnh tướng nam chinh tụ hội khí thế như mây, như sấm.
Tay vung sáng chói thanh kiếm báu Ỷ Thiên,
Muốn chém ngay cá kình, rạch nước biển.
Ta thấy thuyền cao hào hùng như thế,
Như năm xưa Long Tương tướng quân từ Tam Thục xuống.
Dương binh khai chiến, giơ cao hổ kỳ,
Trên sông sóng trắng cuồn cuộn như nhà bạc.
Tướng chỉ huy ngồi trong trướng ngọc, mặt hướng về Hà Khôi,
Râu tím như kích, mũ đội đầu cao chót vót.
Doanh Tế Liễu mở ra bái yết thiên tử giá lâm,
Mới biết lũ địch ở Bá Thượng chỉ như trẻ con.
Sáo Khương thổi khúc “A đả hồi”,
Trong chòi canh dưới ánh trăng thổi khúc “Lạc mai hoa”.
Tướng quân đứng dậy vung trường kiếm,
Tiếng hô của tráng sĩ chấn động chín tầng trời.
Lập công khải hoàn về dâng minh chủ,
Bức hoạ công thần vẽ trên gác kỳ lân.

Bản dịch của Minh Sơn Lê

Cuồng phong cuồn cuộn quân Hồ,
Chương Hoa đài bóng vật vờ tung tăng.
Cửa thành Bắc Lạc tràn quân,
Tướng xuôi nam tụ như làn sấm mây.
Ỷ Thiên kiếm báu vung tay,
Cá kình chực chém, muốn khai biển luồng.
Ta trông thuyền cất hào hùng,
Ngỡ xưa Tam Thục hẹn Long Tương về.
Xua quân khai chiến, cờ hê,
Trên sông sóng bạc lê thê dập dềnh.
Nhắm Hà Khôi tướng ngự trên,
Râu tím như kích mũ chênh vênh đầu.
Trại Tế Liễu đón vua tâu,
Mới hay Bá Thượng địch hầu trẻ con.
“A đả hồi” trỗi sáo Khương,
Khúc “Hoa mai rụng” lều trăng tấu hoà
Tướng quân trường kiếm đứng hoa,
Ba quân hô động xuyên qua chín trời.
Lập công dâng chúa rạng ngời,
Công thần hoạ bức trên chòi kỳ lân.
Nguyên chú: “Đại Lũng Thượng kiện nhi Trần An” 代隴上健兒陳安 (Viết thay lời chàng trai Trần An ở Lũng Thượng).

[1] Chơi chữ, “cổ” và “nguyệt” ghép thành chữ Hồ 胡, chỉ người Hồ. Câu này ý nói người Hồ khởi binh đánh vào trung nguyên.
[2] Tên đài do Sở Tương Vương thời Xuân Thu dựng, nay thuộc Hồ Bắc. Ở đây chỉ có ý phiếm chỉ.
[3] Tên cửa bắc thành Trường An, ở đây dùng ý nói trung nguyên bị người Hồ xâm chiếm.
[4] Tên một thanh kiếm quý.
[5] Hiệu của tướng quân Vương Tuấn 王濬, nhận lệnh Tấn Vũ Đế thống lĩnh quân theo đường thuỷ thôn tính Đông Ngô.
[6] Doanh trại của tướng Chu Á Phu thời Hán Văn Đế, nay ở phía tây nam huyện Hàm Dương, tỉnh Thiểm Tây.
[7] Tên khúc sáo của người Khương.
[8] Tên khúc sáo của người Khương.
[9] Đài vẽ tranh các công thần thời Hán.

In từ trang: https://www.thivien.net/ » Lý Bạch » Tư Mã tướng quân ca